на́йгрыш, ‑у, м.

1. Народная інструментальная мелодыя, часцей танцавальная.

2. Ненатуральнасць, штучная напружанасць (у ігры артыста і наогул у паводзінах, манерах). Без усякай экзотыкі і найгрышу жыве артыстка багатым унутраным жыццём гераіні. «Маладосць». Сяргей зразумеў, што Волька гаворыць усё гэта шчыра, што ні ў чым у яе няма найгрышу. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эспера́нта

(Esperanto = псеўданім урача Л. Заменгофа, ад фр. esperer = спадзявацца)

штучная міжнародная мова, створаная ў 1887 г. варшаўскім урачом Л. Заменгофам.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

шту́чный

1. (не весовой) шту́чны;

шту́чный това́р шту́чны тава́р;

2. (за каждую штуку) пашту́чны, ад шту́кі;

шту́чная опла́та пашту́чная апла́та, апла́та ад шту́кі.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Баю́р ’гурба снегу’ (зах.-палес., Талстой, Геогр., 233). Асцярожна можна параўнаць з укр. (праўда, не вельмі добра дакументаваным словам) баю́ра ’пагорак’ (Піскуноў, Словарь). Слова няяснага паходжання. Талстой, там жа, з запытаннем, вылучае дзве магчымасці тлумачэння: 1) энантыёсемія па прынцыпу ’верх’ ⟷ ’ніз’ (параўн. зах.-палес. баю́раштучная яма’); 2) нейкая сувязь (запазычанне) з тур. bayır ’узгорак, пагорак’ (што дало, дарэчы, байра́к, гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ГО́МЕЛЬСКІ ЗАВО́Д ХІМІ́ЧНЫХ ВЫ́РАБАЎ.

Створаны ў 1962 як з-д дахавых матэрыялаў. З 1968 з-д хім. вырабаў. З 1992 Гомельскае калектыўнае вытв.-камерц. прадпрыемства «Завод хімічных вырабаў». Асн. Прадукцыя (1997): гумавыя галёшы, швейныя, пухова-пер’евыя вырабы (коўдры, падушкі, матрацы), штучная скура і плёнка, цырата, пенаплен, масціка будаўнічая і антыкаразійная, шлангі паліўныя і інш.

т. 5, с. 345

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

дэрмаці́н

(фр. dermatine, ад гр. derma, -atos = скура)

штучная скура, тканіна з нітрацэлюлозным (гл. нітрацэлюлоза) пакрыццём для абіўкі мэблі, пераплёту кніг і інш.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

starch

[stɑ:rtʃ]

1.

n.

1) крухма́л -у m.

2) Figur. шту́чная наця́гнутасьць

3) informal энэ́ргія, жва́васьць f., запа́л -у m.

2.

v.t.

крухма́ліць, накрухма́льваць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

валапю́к

(ад англ. world = свет + speak = размаўляць)

1) штучная міжнародная мова, якую стварыў у 1879 г. Й. Шлеер;

2) перан. набор незразумелых слоў, тарабаршчына.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Трох- — першая частка складаных слоў трохгадо́вы, трохго́ддзе, трохмоўны, трохдзённы, трохсо́ты, трохчле́н і пад. (ГСБМ, Некр. і Байк.), трохро́жкі ‘вілы’ (ЛП), трохро́жка ‘рогі лася, прыстасаваныя пад вешалку’ (ТС). Паводле Станкевіча (Зб. тв., 2, 171), “штучная форма” Р. скл. ад тры (гл.) на месцы старой формы трый, якая дала тры — форму Р. скл., што “заўсёды засталася ў словах складаных, а ў нескладаных вельмі рэдка”, гл. трысцен, трыножак і інш.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

успо́л

1. Штучная вялікая сажалка, пераважна сярод вёскі (Віц. Нік. 1895).

2. Рака ніжэй плаціны (Беш. Касп.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)