тэкстыльныя валокны расліннага, жывёльнага і мінер. паходжання для вырабу пражы.
Раслінныя валокны прыродныя (баваўняныя, ільняныя, канапляныя, джутавыя і інш.) складаюцца з цэлюлозы, якой спадарожнічаюць геміцэлюлоза і лігнін. Вылучаюць з насення, лісця ці сцёблаў раслін. Выкарыстоўваюць у вытв-сці тканін, трыкатажу, нятканых вырабаў, швейных нітак, вяровак, канатаў. Жывёльныя валокны прыродныя — шэрсць (валокны валасянога покрыва авечак, коз і інш.) і шоўк (валокны з выдзяленняў залоз вусеняў тутавага і інш. шаўкапрадаў); іх асновай з’яўляецца бялок — керацін. Шарсцяныя валокны маюць нізкую цеплаправоднасць, эластычныя, гіграскапічныя, але нетрывалыя. Выкарыстоўваюць для вытв-сці касцюмных, палітовых тканін, трыкатажу, лямцавых вырабаў. Шоўк мае высокую трываласць, эластычнасць, гіграскапічнасць, лёгка фарбуецца. З яго вырабляюць тонкія плаццевыя і бялізнавыя тканіны. Мінеральныя валокны прыродныя — азбест.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
сырэ́цм.спец. (не да канца выраблены):
шоўк-сырэ́ц Róhseide f -;
ску́ра-сырэ́цúngegerbtes Léder, Róhleder n -s;
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
парашу́тны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да парашута. Парашутны шоўк.// Прызначаны для скачкоў з парашутам. Парашутная вышка.
2. У склад якога ўваходзяць парашутысты. За паўгадзіны да захаду сонца, у поўным бязлюддзі ўсюды навокал, па той бок лесу,.. сеў парашутны дэсант.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
віско́за
(лац. viscosus = клейкі)
1) студзяністае клейкае цэлюлознае рэчыва, якое выкарыстоўваецца для вырабу штучнага шоўку, розных плёнак і інш.;
2) штучны шоўк.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ку́жаль, ‑ю, м.
1. Валакно ачэсанага лёну. Сядзелі за прасніцамі жанкі, прадучы кужаль і кудзелю.Васілевіч.// Ніткі з такога валакна. Кужаль Маланка снавала, Цэўкі сукала і ткала.Купала.
2. Палатно з такіх нітак. Кужаль і шоўк вытыкаюць варштаты Для прыгажэйшых у свеце ўбораў.Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
silken
[ˈsɪlkən]
adj.
1) шаўко́вы, ядва́бны
a silken dress — шаўко́вая суке́нка
2) як шо́ўк, шаўкаві́сты
silken hair — шаўкаві́стыя валасы́
3) лісьлі́вы (го́лас, мане́ры)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
лігату́рны1, ‑ая, ‑ае.
Спец. Які мае адносіны да лігатуры 1. // Які змяшчае лігатуру 1, з лігатурай 1. Лігатурнае золата.
лігату́рны2, ‑ая, ‑ае.
Спец. Які мае адносіны да лігатуры 2. Лігатурны знак.
лігату́рны3, ‑ая, ‑ае.
Спец. Які мае адносіны да лігатуры 3; прызначаны для яе. Лігатурны шоўк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сплыва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1.Незак.да сплысці.
2. Спадаць, спускацца, звісаць (пра тканіну, валасы і пад.). З плеч сплываюць яе косы, Як бы сонца косы, І іскрацца, як на сонцы Брыльянцісты росы.Купала.Ішлі пары за парамі. Белы шоўк сплываў нявінна па іх гібкіх станах.Цётка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хва́лісты, ‑ая, ‑ае.
Падобны на хвалі, на паверхню вады, пакрытую хвалямі. Хвалістыя валасы. □ Прыемна адчуваць.. [Амельцы] было хвалісты шоўк чорных і бліскучых валасоў Яніны.Мурашка.Па хвалістых перакатах збажыны відаць было, што вецер падзімае немалы.Беразняк.// Бугрысты, з пагоркамі. Хвалістая мясцовасць паступова зніжаецца і пераходзіць у пойму ракі.В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гату́нак, ‑нку. м.
Разрад, катэгорыя якога‑н. тавару па якасці, расцэнцы і пад.; сорт. Мука першага гатунку. Чай вышэйшага гатунку. □ У.. [Алтара] ёсць дарагое сукно лепшага гатунку, тоненькае, як шоўк.Чарнышэвіч.// Разнавіднасць якога‑н. тавару. Цукеркі розных гатункаў. □ Стол, як ёсць, быў завален пірагамі, бабкамі, мясам розных гатункаў і рознага прыгатавання.Колас.
[Польск. gatunek з ням.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)