кляні́на, ‑ы, ж.
Разм. Асобнае дрэва клёна. // Драўніна клёну. Вось вы зірніце ў хлеў на вышкі! Там многа яблынін на лыжкі, Там ёсць ігруша, і кляніна. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падгрэ́бціся, ‑грабуся, ‑грабешся, ‑грабецца; ‑грабёмся, ‑грабяцеся; пр. падгробся, ‑грэблася і ‑граблася, ‑грэблася і ‑граблося; зак.
Разм. Грабучы чым‑н., падкапацца пад што‑н. Ваўкі падгрэбліся пад хлеў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хле́ўчык, ‑а, м.
Памянш.-ласк. да хлеў. І тут жа ў хлеўчыку часовым, У наспех скіданым з сучча, Стаяць авечка, конь, карова, Жуюць салому па начах. Астрэйка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Свіну́х ‘хлеў для свіней’ (ТСБМ, Сержп. Прымхі), свіну́шнік ‘тс’ (ТСБМ, ТС). Ад свіны (гл.) па тыпу катух, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дацяга́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Разм.
1. Скончыць цягаць што‑н. куды‑н.; перацягаць усё. Дацягаць сена ў хлеў.
2. Канчаткова знасіць, падраць (абутак, адзенне). Дацягаць паліто.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
*Перадры́нне, пэрэдры́ньне, пэрэды́ньне ’загарадзь перад хлявом’, пэрэды́нне ’хлеў для жывёлы’ (Нар. сл., Сл. Брэс.). Да пе́рад і адры́на (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Stall
m -(e)s, Ställe хлеў, каню́шня, ста́йня
den ~ zúmachen — груб. зашпілі́ць штаны́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
◎ П’е́ўка п’ёўка ’п’яўка’ (калінк., бярэз., Сл. ПЗБ), пʼеўга ’тс’ (ТС). З піяўка (як рус. пиявка ’іх:’), якое з піява < прасл. *pijcn > a < *pijali ад *piti > піць (гл.). З аднаўленнем “несапраўднага” е (на месцы я), якое ў палескіх гаворках можа пераходзіць у ё пад націскам перад jp, параўн. хлеў ’хлеў’. Параўн. ст.-рус. шанца, пиавица, пиявица (XV ст.) ’тс’. Гл. п’яўка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сяро́дак, ‑дку, м.
Абл. Асяродак (у 1, 2 знач.). Нарэшце [Ігнат] зрабіў сабе пару і задам, быццам той вяпрук, калі яго сілай заганяюць у хлеў, папоўз у сяродак стажка. М. Ткачоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ата́ва, ‑ы, ж.
Трава, якая вырасла ў той жа год на пакошы. На лугах ужо рассцілалася зялёнымі аксамітамі пяшчотна-кволая атава. Колас. Проста атаву скасіць, ды не проста ў хлеў скласці. Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)