андро́іды

(ад андра- + -оід)

аўтаматычныя рухомыя фігуры, якія могуць выконваць рухі, уласцівыя чалавеку.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

кангруэ́нтны

(лац. congruens, -ntis = згодны, адпаведны)

які супадае пры накладанні (пра геаметрычныя фігуры).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

сумяшча́цца, ‑аецца; незак.

1. Непарыўна спалучацца, злучацца. Пры дапамозе гэтага суфікса [-ін-а] ўтвараюцца неадушаўлёныя назоўнікі мужчынскага роду з павелічальна-ўзмацняльным адценнем, якое сумяшчаецца з адценнем адзінкавасці. Граматыка. // Выконвацца адначасова. У прафтэхшколе вучоба сумяшчаецца з працай на заводзе. // у кім-чым. Аб’ядноўвацца, існаваць адначасова ў адной асобе, з’яве, прадмеце. У гэтым чалавеку сумяшчаюцца тэарэтычныя веды і практычны вопыт.

2. Супадаць усімі пунктамі пры накладанні (пра фігуры, лініі). Сіметрычныя фігуры сумяшчаюцца.

3. Зал. да сумяшчаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мультыпліка́цыя, ‑і, ж.

Спец. Кіназдымка асобных рысункаў або фігур, якія паказваюць паслядоўна размешчаныя моманты руху, ад чаго на экране атрымліваецца ілюзія руху нерухомых прадметаў. // Рысункі, фігуры, якія з’яўляюцца аб’ектам такой здымкі.

[Ад лац. multiplicatio — памнажэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

стафа́ж

(ням. Staffage)

1) невялікія фігуры людзей і жывёл, намаляваныя на пейзажнай карціне для яе ажыўлення;

2) перан. малазначныя, несамастойныя фігуры ў палітыцы, прызначаныя адцягнуць увагу апанентаў.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

ша́хматы, -мат.

1. Гульня белымі і чорнымі фігурамі і пешкамі на дошцы ў 64 клеткі, якая заключаецца ў тым, што кожны з двух партнёраў імкнецца аб’явіць мат¹ каралю саперніка, а таксама адпаведны від спорту.

Гуляць у ш.

Першынство свету па шахматах.

2. Фігуры і пешкі для такой гульні.

Дарожныя ш.

|| прым. ша́хматны, -ая, -ае.

Ш. гурток.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рэлье́фны, ‑ая, ‑ае.

1. Які выступае над паверхняй, выпуклы. На каменных плітах высечаны рэльефныя фігуры людзей — партрэты пахаваных. В. Вольскі. Горад ляжаў унізе, быццам на рэльефнай карце. Мележ.

2. перан. Выразны, ясны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

турню́р, ‑а, м.

Модная ў канцы 19 ст. прыналежнасць жаночага туалету ў выглядзе падушачкі, якую падкладвалі над плацце ніжэй таліі для надання пышнасці фігуры. // Шырокая жаночая спадніца, прызначаная для нашэння з такой падушачкай.

[Фр. tournure.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

стафа́ж

(ням. Staffage)

невялікія фігуры людзей і жывёл, намаляваныя ў пейзажнай карціне для яе ажыўлення.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

хронафатагра́ма

(ад хрона- + фота- + -грама)

серыя здымкаў асобных фаз руху ўсёй фігуры аб’екта (гл. цыклаграфія).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)