палітычны саюз сямі кансерватыўна-каталіцкіх швейцарскіх кантонаў у 1845—1848 гг., які супрацьстаяў імкненню пратэстанцкіх кантонаў да цэнтралізацыі і правядзення ліберальных рэформ (параўн.зібербунд).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
АСПАРУ́Х, Ісперых,
Іспор (? — каля 701),
хан протабалгараў [каля 643 — каля 701], першы хан славянабалг. дзяржавы [681 — каля 701]. У сярэдзіне 7 ст. пад націскам хазараў перайшоў з часткай плямёнаў протабалгараў з Прыазоўя ў Паўд. Бесарабію і на землі ўздоўж правага берага Дуная (належалі Візантыі). Рассяліўшыся ў Дабруджы і прылеглых раёнах, протабалгары Аспаруха падпарадкавалі саюз сяміслав. плямёнаў і стварылі аб’яднаную дзяржаву, вядомую як Першае Балгарскае царства; з 680 Аспарух яе хан (у 681 дзяржава прызнана Візантыяй).
1. Змагчы пасвіць. Не ўпасе кароў адзін пастух.//перан.Разм. Выгадаваць, дагледзець, выхаваць. — Да трох год, кажуць, качай [дзяцей], як яечка, да сямі пасі, як авечку. А падрастуць, дык і не ўпасеш, бывае.Ермаловіч.Паспрабуй, угледзь нават трох — зайцоў і тых не ўпасеш, а тут людзі.Чыгрынаў.
2.Разм. Адкарміць на падножным корме.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Koch
m -(e)s, Köche ку́хар, по́вар; марск. кок
den ~ máchen — быць ку́харам [по́варам], куха́рыць
◊ víele Köche verdérben* [versálzen] den Brei [die Súppe] — ≅ у сямі́ ня́нек дзіця́ без но́са
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
consist
[kənˈsɪst]
v.i.
1) склада́цца, заключа́цца, зьмяшча́цца
A week consists of seven days — Ты́дзень склада́ецца зь сямі́ дзён
2) згаджа́цца, супада́ць
it consists with my thoughts — Гэ́та супада́е з маі́мі ду́мкамі
3) Archaic суіснава́ць, сумяшча́ць
•
- consist in
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Est phrasis in puero bene consentanea vero
Слова дзіцяці адпавядае праўдзе.
Речь ребёнка соответствует правде.
бел. Дзіця не салжэ. Дзіця і п’яны праўду скажа. Чалавек да сямі лет праўду гаворыць. Малое і п’янае найлепшу праўду скажа.
рус. Устами младенца глаголет истина. Глупый да малый всегда правду говорят.
фр. Les paroles de l’enfant correspondent à la vérité (Слова ребёнка соответствуют истине).
англ. Truth comes out of the mouths of babes and sucklings (Устами младенцев глаголет истина).
нем. Kinder und Narren sprechen die Wahrheit (Дети и дураки говорят правду).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
АТЛА́НТ,
1) у старажытнагрэчаскай міфалогіі — асілак (тытан), які трымаў на сваіх плячах небасхіл. Атлант — бацька сямі плеяд і німфы Каліпсо. Паводле міфаў Персей ператварыў Атланта ў скалу.
2) У архітэктуры атлант — апора ў выглядзе мужчынскай статуі, што падтрымлівае перакрыцці будынка, балкона, порціка і інш. Такія атланты вядомы з антычнасці (храм Зеўса Алімпійскага ў г. Агрыджэнта, Італія, 5 ст. да нашай эры), пашыраны ў архітэктуры 17 — пач. 20 ст. (атланты ратушы ў Тулоне, Францыя, 1656—57; атланты порціка Новага Эрмітажа ў С.-Пецярбургу, 1844—49) і інш.
1. Вынесці прыгавор, назначыць якое‑н. пакаранне. Прыгаварыць да расстрэлу. □ Марціна судзілі ў лютым. Прыгаварылі да сямі гадоў пазбаўлення волі.Чарнышэвіч.
2.зінф.Разм. Рашыць, вырашыць.
3.Разм. Дамовіцца з кім‑н. аб чым‑н.; угаварыць каго‑н. зрабіць што‑н. Галена дзве гадзіны стаяла на вялікай дарозе, кіламетраў за два ад Пераброддзя. І такі прыгаварыла падарожнага шафёра, што якраз гнаў машыну яшчэ далей за Перавоз.Чорны.
4.Уст. Прываражыць, прывярнуць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ня́нькаж.
1.в разн. знач. ня́ня; ня́нька;
стара́я н. — ста́рая ня́ня (ня́нька);
2.перен. ня́нька;
што я, н. табе́? — что я, ня́нька тебе́?;
◊ у сямі́ ~нек дзіця́ без но́са — посл. у семи́ ня́нек дитя́ без гла́зу
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)