но́жка, -і, ДМ -жцы, мн. -і, -жак, ж.
1. гл. нага.
2. Апора, стойка (стала, крэсла і пад.).
Н. крэсла.
3. Ніжняя частка грыба або сцябло расліны.
4. Рассоўная частка некаторых інструментаў (спец.).
Н. цыркуля.
◊
Казіная ножка — самаробная папяроса ў выглядзе люлькі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
дзеравяне́ць, -не́ю, -не́еш, -не́е; незак.
1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Набываць цвёрдасць, уласцівую дрэву.
Сцябло расце і дзеравянее.
2. Страчваць адчувальнасць, дранцвець.
Ногі дзеравянеюць ад холаду.
|| зак. адзеравяне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е, задзеравяне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е і здзеравяне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
падгры́зці, ‑зу, ‑зеш, ‑зе; ‑зём, ‑зяце; пр. падгрыз, ‑ла; зак., што.
Згрызці, абгрызці знізу, у ніжняй частцы чаго‑н. Падгрызці сцябло расліны. Падгрызці дрэва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
травяны́ в разн. знач. травяно́й;
~но́е по́крыва — травяно́й покро́в;
~но́е сцябло́ — травяно́й сте́бель;
~на́я насто́йка — травяна́я насто́йка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
сальві́ніевы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да сальвініі, належыць ёй. Сальвініевае сцябло.
2. у знач. наз. сальві́ніевыя, ‑ых. Род вадзяных раслін тыпу разнаспоравых папаратнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
niedogon, ~u
м.
1. недаразвітае сцябло;
2. сівушны алей
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
по́хва, -ы, мн. -ы, -аў, ж.
1. Канцавы аддзел палавых праводных шляхоў у жанчыны.
2. Ніжняя частка ліста, якая ў выглядзе трубкі ахоплівае сцябло ў некаторых раслін.
3. Тое, што і ножны¹.
Выняць кінжал з похвы.
|| прым. по́хвенны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
źdźbło
źdźbł|o
н.
1. сцябло; саломінка; былінка;
~o zbóż/traw — сцябло збожжа/травы;
2. перан. крыху;
ani ~a — ні крошкі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
надску́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.
Спец. Верхні слой скуры. Надскурка ахоўвае арганізм ад пранікнення бактэрый. // Плеўка, якая пакрывае зверху ліст і сцябло.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сцябло́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да сцябла. Сцябловыя парасткі. // Размешчаны на сцябле. Сцябловыя вузлы. // Які знішчае сцябло. Сцябловая ржа.
2. Са сцяблом. Сцябловыя расліны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)