Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
афармле́нне, ‑я, н.
1.Дзеяннепаводлезнач.дзеясл. афармляць — аформіць і афармляцца — аформіцца.
2. Знешняя аддзелка, выгляд чаго‑н. Афармленне кнігі. Афармленне спектакля. Архітэктурнае афармленне горада.// Пэўная форма чаго‑н. І мыслі і вобразы, як снег у мяцеліцу, кружацца; іх трудна стрымаць,.. накіраваць іх на пэўную дарогу і даць ім пэўнае афармленне.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сляза́, -ы́, мн. слёзы і (з ліч. 2, 3, 4) слязы́, слёз, ж.
1.мн., адз. ў знач.зб. Празрыстая саленаватая вадкасць, якая выдзяляецца слёзнымі залозамі вачэй пры раздражненні, болі або моцных перажываннях.
На марозе з вачэй цякуць слёзы.
2. Адна кропля такой вадкасці.
З вока паказалася с.
3.мн. Плач.
Прыйсці са слязамі.
Не стрымаць слёз.
Скрозь слёзы (плачучы).
◊
Аблівацца слязамі — моцна плакаць.
Пусціць слязу — заплакаць (іран.).
|| памянш.слёзка, -і, ДМ -зцы, мн. -і, -зак, ж. (да 2 знач.) іслязі́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
1.каго-што. Затрымаць рух, ход, працу каго-, чаго-н., не даць магчымасці рухацца каму-, чаму-н.
Вінцэсь спыніў крокі.
С. канвеер.
2.што. Стрымаць, забараніць што-н.
С. бойку свавольнікаў.
С. распаўсюджванне хлусні.
3.перан., што на кім-чым. Затрымаць увагу на кім-, чым-н., накіраваць на каго-, што-н., засяродзіць на кім-, чым-н. (погляд, позірк); прыйсці да якога-н. рашэння, спыніць свой выбар на кім-, чым-н.
С. свой выбар на маладым спецыялісце.
|| незак.спыня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз.спыне́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паквіта́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Разм. Разлічыцца з доўгам. //перан. Адпомсціць каму‑н. за што‑н. — Нічога сабе зямляк, — нарэшце азваўся Драздоў. — Здраднік!.. — Я паквітаюся з ім, — рашуча сказаў Галаўнёў. — Нікуды ён не дзенецца...Дудо.— Калі газета выступіць, тады ўжо капут Даміру. Здымуць, абавязкова здымуць, — і, відаць, не змогучы стрымаць сваёй радасці, [Дземідзенка] дадаў: — .. Цяпер мы з ім паквітаемся...Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нястры́маныінестрыма́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Які не можа валодаць сабой, стрымлівацца. Усе ведаюць, што Булай нястрыманы, што любіць пакамандаваць.Шыцік.
2. Якога немагчыма стрымаць. З нястрыманаю сілаю і з громам бервяно падае ў ваду.Колас.— Няма куды дзяваць збожжа, — з нястрыманай радасцю сказаў.. [Шаманскі].Дуброўскі.Сябры скарысталі вясёлы.. настрой для розных смешных успамінаў і далі волю нестрыманаму смеху.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
балю́ча,
1.Прысл.да балючы (у 2, 3 знач.).
2.безас.узнач.вык., каму-чаму і зінф. Пра фізічны і душэўны боль. Калі мы падышлі да рэчкі, узышло сонца, і снег так заблішчаў, што ажно вачам стала балюча.Хомчанка.Было сорамна, брыдка і балюча да слёз, што ў такі адказны момант не здолеў [Даміра] стрымаць сябе.Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
угамо́н, ‑у, м.
У выразах: угамону няма, угамону няманакаго — нельга стрымаць, спыніць каго‑, што‑н. Разбушавалася аднойчы Мора. Кіпела ўчора І заўчора, І зараз угамону ўсё няма.Корбан.[Палашка:] — Няма на яго ніякага ўгамону, ва ўсякую маю справу .. нос уткне...Лынькоў.Ах, чэрці раскосыя! — абурыўся ён, углядаючыся ў заячыя сляды. — Угамону на іх няма.Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)