кла́пан, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Дэталь у кампрэсарах, рухавіках унутранага згарання і інш., якая закрывае праход пары, газу або вадкасці.
Засцерагальны к.
2. Частка полага органа ў выглядзе складкі ў сэрцы, якая не дае рухацца крыві ў адваротным напрамку.
Сардэчны к.
3. Нашыўка з куска матэрыі, якая прыкрывае кішэню або шво на адзенні.
|| прым. кла́панны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
скла́дкаII
1. уст.; см. скла́дывание;
2. уст.; см. скла́дчина;
3. / ска́зка-скла́дка нар.-поэт. ка́зка-скла́дка, род. ка́зкі-скла́дкі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гафрырава́ць
(фр. gaufrer = выціскаць узор)
рабіць на якім-н. матэрыяле (тканіне, паперы, блясе і інш.) хвалістыя паралельныя складкі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
драпірава́ць
(ням. drapieren, ад фр. draper)
абіваць, упрыгожваць што-н. тканінай, сабранай у складкі (напр. д. сцены салона).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
валля́к, ‑а, м.
1. Пашырэнне шчытападобнай залозы пры базедавай хваробе.
2. Разм. Адвіслыя складкі падбародка.
3. Тое, што і валлё. Пярэсты прыгажун, надзьмуўшы валляк, пакручваўся на адным месцы і ўсё вуркатаў, вуркатаў. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кні́жка, -і, ДМ -жцы, мн. -і, -жак, ж.
1. гл. кніга.
2. У складзе назвы некаторых дакументаў у выглядзе сшытых разам лісткоў з тэкстам і месцам для афіцыйных запісаў.
Працоўная к.
3. Асобны нумар тоўстага часопіса.
Сакавіцкая к. часопіса «Полымя».
4. Адзін з чатырох аддзелаў страўніка жвачных жывёл, слізістая абалонка якога ўтварае складкі, падобныя на лісты паўразгорнутай кнігі (спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
намо́ршчыць, ‑шчу, ‑шчыш, ‑шчыць; зак., што.
Сабраць у складкі, маршчыны скуру на твары. Зазыба пацёр левай далоняй кончык шырокага носа, наморшчыў няголены твар. Чыгрынаў. Раптам вусаты дзядзька наморшчыў лоб, глянуў кудысьці за вазы. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гінекафо́рны
(ад гінека- + гр. phoros = які нясе)
які адносіцца да брушной складкі цела самца крывянога смактуна, дзе змяшчаецца самка.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
разраўня́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак., што.
Зрабіць роўным, згладзіўшы складкі, згібы, няроўнасці. [Штаны] моршчацца гармонікамі, і ніякай сілай іх не разраўняеш. Адцягне Пецька рукамі штаніну ўніз — роўна, толькі за другую возьмецца, а першая — пстрык! — і зноў гармонікам. Сяркоў. У Глыбаве разраўнялі палетак вакол клуба, абнеслі прыгожым парканам. Кірэйчык. // Зняць, расправіць (складкі, няроўнасці і пад.). Разраўняць зморшчкі на спадніцы. // Зрабіць раўнамерным, аднолькавым слой чаго‑н. Верка перакінула салому цераз перагародку, перагнулася, каб яе там разраўняць. Гаўрылкін. Трэба было разраўняць грунт, утрамбаваць, падвесці пад ровень. Гроднеў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́гладзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак., каго-што.
1. Зрабіць паверхню чаго‑н. роўнай, гладкай. Выгладзіць дарогу.
2. Адпрасаваць, расправіць складкі. Выгладзіць кашулю прасам.
3. Разм. Адкарміць, зрабіць сытым. [Кустрэй:] — Бач ты, як выгладзіў.. [быка] на чужой ярыне! Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)