ко́стачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

1. гл. косць.

2. Цвёрдае ядро, семя ў некаторых пладах.

К. персіка.

К. слівы.

3. Тое, што і шчыкалатка.

У рацэ вады па костачкі.

4. Гібкая пласцінка, што ўшываецца ў карсет, сукенку і пад.

|| прым. ко́стачкавы, -ая, -ае (да 2 знач.; спец.).

Костачкавыя плады.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

макацёр, макатра, м.

Гліняная пасудзіна, вузкая ўнізе і шырокая зверху, у якой звычайна труць мак, ільняное і канаплянае семя і інш. [Арына] пякла ячменныя бліны і разам церла ў макатры мак. Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Зе́рка ’ядро арэха’, ’семя садавіны’. Ад асновы зерне: *зернко з выпадзеннем ‑н‑.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Насе́нне, насі́нне, насе́не, насе́нё, насе́ня, насе́нья, насе́ньня (Мал., Гарэц., Булг., Сл. ПЗБ, Бяльк., Растарг., Сцяшк.), насе́нье ’семя’, ’яечкі, расплод’ (ТС), укр. насі́ння. Запазычана з польск. nasienie, мн. л. nasiona, аддзеяслоўны назоўнік ад nasiać ’насеяць’, г. зн. ’тое, чым сеюць, засяваюць’, спрадвечная назва — семя (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Кліне́ц ’клінападобныя жамерыны з канаплянага семя пасля выціскання алею’ (Нас.). Гл. клін©.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Sámen

m -s, - се́мя; насе́нне; перан. нашча́дкі

der ~ Ábrahams — бібл. нашча́дкі Аўраа́мавы

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

зе́рне (род. зярня́ці, мн. зярня́ты, -ня́т) ср.

1. зерно́; (семя бобовых — ещё) боб м., бобо́к м.;

ячме́ннае з. — ячме́нное зерно́;

кака́вавыя зярня́ты — кака́овые бобы́;

2. (мелкая частица, крупинка) зерно́;

3. перен. зерно́; се́мя;

з. пра́ўды — зерно́ и́стины;

здаро́вае з. — здоро́вое зерно́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ Клі́нцы ’макуха, выцісні з ільнянога семя пасля выганкі алею’ (Бяльк., Рам., Нар. сл., Грыг.). Гл. клінец.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

konopny

konopn|y

канапляны;

olej ~y — канапляны алей;

siemię ~e — канаплянае семя

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

◎ Каму́ха ’рэшткі семя пасля выціскання з яго алею’ (навагр., Сл. паўн.-зах.) — у выніку перастаноўкі⇉да макуха (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)