3. Які па нараджэнні належыць да якой-н. мясцовасці, краіны, да якога-н. грамадскага класа.
П. мінчанін.
П. селянін.
4.перан. Тое, што і прыроджаны (у 1 знач.).
П. розум.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
серв, ‑а, м.
У сярэднія вякі ў Заходняй Еўропе — прыгонны селянін, які знаходзіцца ў асабістай залежнасці ад феадала.
[Фр. serf ад лац. servus — раб.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Éinzelbauer
m -n i -s, -n (селяні́н-)аднаасо́бнік
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Néubauer
m -n i -s, -n селяні́н-перасяле́нец
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Júngbauer
m -s i -n, -n малады́селяні́н
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Смерд ‘у старажытнай Русі — залежны селянін-земляроб’, ‘чалавек з простанароддзя’ (ТСБМ), смердзь ‘смурод’, ‘просты селянін’ (Нас.), ст.-бел.смердъ ‘селянін’ (Ст.-бел. лексікон). Укр., рус.смерд ‘селянін’, стараж.-рус.смьрдъ, польск.smard, дыял.śmierdź ‘тс’, палаб.smårdi ‘сялянства’, ст.-слав.смръдъ ‘залежны селянін-земляроб’. Прасл.дыял.*smьrdъ ад *smьrděti ‘смярдзець’ (гл. Праабражэнскі, 2, 334; Фасмер, 3, 684 з літ-рай), як пагардлівая назва земляроба з боку прадстаўніка пануючага класа. Параўноўвалі яшчэ з літ.smir̃das ‘той, хто пахне’, лат.smir̃za ‘тс’, але яны, як мяркуе, напрыклад, Скарджус (Slav., 202), хутчэй запазычаны з славянскіх моў. Гл. яшчэ Брукнер, 536; Махэк₂, 561–562; ЕСУМ, 5, 317; Шустар-Шэўц, Этимология–1984, 234–236 (набліжае да літ.mḕrdelis ‘аслабелая ад голаду істота’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
чарнасо́шны, ‑ая, ‑ае.
Гіст. У Расіі ў 14–17 стст. — які жыў на чорных землях; дзяржаўны, цяглавы. Чарнасошны селянін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тырчма́, прысл.
Разм. Тое, што і тарчма. А селянін зноў ставіў лапату тырчма і нагой моцна націскаў на яе.Васілеўская.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
іншагаро́дні, -яя, -яе.
1. Які жыве ў іншым горадзе, прыехаў або атрыманы з іншага горада.
І. жыхар.
Іншагародняя пошта.
2.у знач.наз.іншагаро́дні, -яга, мн. -ія, -іх, м. У дарэвалюцыйнай Расіі: селянін, які жыў у казацкай станіцы, але не належаў да казацкага саслоўя.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вяско́вец, ‑коўца, м.
Чалавек, які пастаянна жыве ў вёсцы; селянін. Вузкая градка маладога бярэзніку адмяжоўвала панскую зямлю ад зямлі вяскоўцаў.Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)