за́ванька Невялікі азёрны або рачны заліў (Віц.Нік. 1895). Тое ж за́вання (Віц.Нік. 1895).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
Пру́дзішча ’месца, дзе быў млын’ (Нас.), ст.-бел.прудище ’сажалка, высахлы ставок’; славен.prodíšče, серб.-харв.пру̏дшите ’рачны нанос’, балг.пръ́дище ’месца, дзе цякла рака і нанесла пясок і жвір’. Прасл.*prǫdiště, вытворнае ад *prǫdъ, гл. пруд1. Гл. Бярнар, RÉS, 27, 31–40; БЕР, 5, 819–820.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
жвір Гравій, буйны пясок або прамыты вадой рачны пясок (БРС). Тое ж шчвыр (Сен.Касп.), джвыр (Пух.Шат.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
паро́гм. Schwélle f -, -n;
пераступі́ць паро́г до́ма die Schwélle éines Háuses betréten*;
рачны́ паро́г Strómschwelle f;
◊
на паро́зе сме́рці an der Schwélle des Tódes
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
БАЛАКО́ВА,
горад у Расіі, цэнтр раёна ў Саратаўскай вобл., на левым беразе р. Волга. Засн. ў 1762. 208,7 тыс.ж. (1994). Чыг. станцыя. Рачны порт. Аэрапорт. Хім. (хім. валокны, мінер. ўгнаенні, гумава-тэхн. вырабы і інш.), машынабуд. прам-сць. Саратаўская ГЭС. Балакоўская АЭС. ВНУ. 3 музеі.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
рэгі́стр, -а, мн. -ы, -аў, м. (спец.).
1. Спіс, пералік чаго-н., кніга для запісаў.
2. Ступень вышыні голасу, музычнага інструмента.
Бас — голас нізкага рэгістра.
3. У некаторых музычных інструментах: група труб або група язычковых аднолькавага тэмбру.
4. Род рэгулятара, размеркавальніка ў машынах і прыборах.
Р. каманд у ЭВМ.
5. Рад клавішаў у пішучай машынцы, у лічыльных і іншых машынах.
Верхні, ніжні р.
6. Назва дзяржаўнага органа, які ажыццяўляе нагляд над будаўніцтвам і эксплуатацыяй суднаў.
Рачны р.
Марскі р.
|| прым.рэгі́стравы, -ая, -ае (да 1—5 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
портм. Háfen m -s, Häfen;
во́льны порт Fréihafen m;
марскі́ порт Séehafen m;
рачны́ порт Bínnenhafen m;
увайсці́ ў порт den Háfen éinlaufen*; den Háfen ánlaufen*
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ГЕ́ЛЬЗЕНКІ́РХЕН
(Gelsenkirchen),
горад у Германіі, у зямлі Паўночны Рэйн-Вестфалія, у Рурскім прамысл. раёне. 295 тыс.ж. (1994). Рачны порт на р. Эмшэр і канале Рэйн—Герне. Вузел чыгунак і аўтадарог. Важны індустр.цэнтр.Прам-сць: машынабудаванне (у т. л. цяжкае, аўтамаб.), нафтаперапр., чорная і каляровая металургія; азотная, шкляная, швейная, піваварная. У наваколлі — здабыча каменнага вугалю (шахты з 1858) і коксахім. прам-сць.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БЕРАЗНІКІ́,
горад у Расійскай Федэрацыі, у Пермскай вобл. Вядомы з 17 ст. 198,3 тыс.ж. (1994). Рачны порт на Камскім вадасх.Чыг. станцыя. Цэнтр хім. прам-сці (камбінаты калійны, азотна-тукавы, тытана-магніевы і інш.); металаапр., эл.-тэхн., лёгкая, харч.прам-сць; вытв-сцьбуд. матэрыялаў. Факультэт Пермскага тэхн. ун-та. Драм.тэатр. Краязнаўчы музей. Каля Беразнікоў — радовішчы кухоннай, калійнай, магніевай соляў.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БРЭ́ДА
(Breda),
горад на Пд Нідэрландаў. Засн. ў 10 ст. 128,2 тыс.ж. (1993). Чыг. вузел, рачны порт на р. Марк Прамысл., культурны, адукац. цэнтр прав. Брабант. Вытв-сць штучнага шоўку; эл.-тэхн., швейная, запалкавая, гарбарна-абутковая, харчасмакавая прамысловасць; металаапрацоўка і машынабудаванне (у т. л. ваеннае). Акадэмія прыгожых мастацтваў. Каралеўская ваенная акадэмія. Музеі. Арх. помнікі пераважна 15—16 ст. Турызм.