сінестэзі́я

(ад гр. synaisthesis = адначасовае адчуванне)

узнікненне ў чалавека адчування не толькі ў органе, на які ўздзейнічае раздражняльнік, але адначасова і ў іншым органе пачуцця.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

захаладзе́ць, ‑ее; зак.

Разм.

1. Стаць халодным; застыць. Ногі захаладзелі.

2. Адчуць холад ад уздзеяння якога‑н. моцнага пачуцця. Ілонка штурхнула дзверы. Яны рыпнулі моцна і дзіка, так, што ў яе ажно захаладзела ўсё ўнутры. Хомчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

драўля́ны

1. hölzern, Holz-;

драўля́ны дом Hólzhaus n -es, -häuser;

2. перан. разм. (нерухомы, без пачуцця) hölzern, steif;

ён не́йкі драўля́ны er ist [benímmt sich] hölzern

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

глыбіня́, -і́, мн. глыбіні, -бінь, ж.

1. Адлегласць ад паверхні да дна або ад якога-н. месца ў напрамку да нізу.

Г. возера.

2. чаго. Прастора ўнутр ад мяжы, ад краю чаго-н.

У глыбіні лесу.

3. перан., чаго. Сіла, ступень праяўлення чаго-н.; змястоўнасць.

Г. пачуцця.

Г. думак.

◊

Да глыбіні душы — вельмі моцна (крануць, уразіць).

У глыбіні душы — пра пачуцці, перажыванні людзей, схаваныя ад іншых.

|| прым. глыбі́нны, -ая, -ае.

Глыбінная бомба.

Глыбінная вёска.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

замле́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

Разм.

1. Анямець, адзеравянець ад застою крыві. Ад доўгага сядзення ацяклі, замлелі ногі. Гамолка.

2. Зрабіцца млявым пад уплывам якога‑н. моцнага пачуцця. Замлела сэрца ў Данілы, І пацямнеў свет у вачах. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цяку́часць, ‑і, ж.

Уласцівасць цякучага. І падумалася: мабыць, з гэтага пачуцця суму перад цякучасцю жыцця, імгненнасцю прыгажосці нараджаецца ў чалавеку цяга пісаць, маляваць, ляпіць. Адамовіч.

•••

Цякучасць кадраў — няўстойлівасць пастаяннага саставу кадраў (на прадпрыемствах, ва ўстановах) па пэўных прычынах.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

задаво́лены, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад задаволіць.

2. у знач. прым. Поўны пачуцця задавальнення, задаволенасці. Вязальшчыцы з Вольчынага звяна, задаволеныя і вясёлыя, пайшлі за жняяркай. Мележ. // Які выражае задавальненне (у 2 знач.). Іван Мацвеевіч усміхнуўся задаволенай усмешкай. Бядуля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сашчамі́цца, ‑шчэміцца; зак.

Разм.

1. Шчыльна злучыцца, самкнуцца (пра зубы, пальцы і пад.). Пальцы Дразда сашчаміліся на гашэтцы, ажно пабялелі. Хомчанка.

2. перан. Адчуць боль, цяжар пад уплывам якога‑н. пачуцця (пра сэрца, душу). [Зарубчык:] — Нядобра сашчамілася ў мяне сэрца. Скрыган.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

і́скра, -ы, мн. -ы, -аў, ж.

1. Маленькая часцінка распаленага або палаючага рэчыва.

Стралялі іскрамі дровы.

2. Яркі зіхатлівы водбліск, бліскучая кропка.

Іскры снегу.

3. перан., чаго. Пачатак, пробліск, праяўленне якога-н. пачуцця, думкі, таленту.

Іскры надзеі.

○

Электрычная іскра — род імгненнага электрычнага разраду.

◊

Аж іскры з вачэй пасыпаліся (разм.) — пра замарачэнне ад болю ў выніку моцнага ўдару па галаве.

|| памянш. і́скарка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж.

|| прым. і́скравы, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ахаладзі́ць, ‑ладжу, ‑лодзіш, ‑лодзіць; зак., каго-што.

1. Зрабіць халодным ці больш халодным; астудзіць. Не хапала толькі сіверу, каб дарэшты ахаладзіць вытаптаную траву. Чорны.

2. перан. Збавіць, зменшыць сілу, запал якога‑н. пачуцця, жадання і пад. Размова з Паўлікам трохі ахаладзіла Андрушку. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)