erhében

*

I

1.

vt

1) падыма́ць

die Hand ~ — падня́ць руку́ (пры галасаванні); узвыша́ць

j-n in den Hímmel ~ — узне́сці каго́-н. да нябёс

2) браць (падаткі)

3) заяўля́ць (пратэст)

2.

(sich)

1) падыма́цца, устава́ць

sich über ándere ~ — ста́віць сябе́ вышэ́й за другі́х; фанабэ́рыцца; задава́цца

2) паўстава́ць

3) усхадзі́цца (пра вецер, навальніцу)

II

vt

1) збіра́ць (падаткі)

Geld ~ — браць гро́шы (з банка і г.д.)

2) збіра́ць (матэрыялы)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

плаці́ць, плачу, плаціш, плаціць; незак.

1. што, за што і без дап. Аддаваць грошы або што‑н. каштоўнае як належнае за што‑н. Плаціць за пакупку. Плаціць за абед. □ Не плаціць багаты, а вінаваты. Прыказка. // Аддаваць грошы або іншыя каштоўнасці ў лік якіх‑н. абавязацельстваў. Плаціць падаткі. Плаціць даўгі. □ Кожныя дванаццаць гадоў.. [такароўцы] аднаўлялі кантракт, штогод плацілі акуратна арэнду і жылі прыпяваючы. Бядуля.

2. перан.; чым. Так або інакш адказваць на чый‑н. учынак. Як слуга, як нявольнік, табе я Так стараўся служыць, дагадзіць! Так любіў цябе шчыра, з надзеяй, Што ўзаемнасцю будзеш плаціць. Купала. І народ плаціў сваім воінам бацькоўскай любоўю. «Звязда».

•••

Плаціць той жа манетай — тое, што і адплаціць той жа манетай (гл. адплаціць).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падвыша́ць erhöhen vt, stéigern vt, hében* vt; hináufsetzen vt, heráufsetzen vt (цэны, падаткі і пад.);

эк падвыша́ць прадукцы́йнасць пра́цы die Árbeitsproduktivität [-vi-] stéigern [erhöhen];

падвыша́ць жыццёвы ўзро́вень den Lébensstandard hében* [erhöhen];

падвыша́ць заро́бак das Gehált áufbessern;

падвыша́ць сваю́ кваліфіка́цыю sich wéiterbilden аддз;

◊ падвыша́ць го́лас die Stímme erhében*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

éinziehen

*

1.

vt

1) уця́гваць, заця́гваць

2) здыма́ць (парус)

3) апуска́ць (сцяг)

4) збіра́ць (падаткі і г.д.)

2.

vi (s)

1) засяля́цца (у кватэру)

2) уступа́ць (у горад)

Erkúndigungen ~ — даве́двацца, наво́дзіць даве́дкі

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

slash

[slæʃ]

1.

v.t.

1) разраза́ць, расьсяка́ць (мячо́м, нажо́м)

2) хваста́ць, сьцяба́ць (пу́гай)

3) Figur. суро́ва або́ варо́жа крытыкава́ць

4) абраза́ць, зьніжа́ць (зарпла́ту, пада́ткі)

5) выраза́ць (напр. ча́сткі кні́гі), мо́цна зьмяня́ць

2.

n.

1) рэ́зкі ўда́р

2) разрэ́з -у m., ра́на f.

3) вы́сека, вы́сечка f. (у ле́се)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

ВЕСПАСІЯ́Н Ціт Флавій

(Titus Flavius Vespasianus; 17.11.9, Фалакрыны, каля г. Рыеты, Італія — 24.6.79),

рымскі імператар [69—79], заснавальнік дынастыі Флавіяў. Нарадзіўся ў сям’і конніка, першы імператар несенатарскага паходжання. У часы Тыберыя ўвайшоў у склад сената. Камандаваў адным з рэйнскіх легіёнаў, удзельнічаў у заваяванні Паўд. Брытаніі. У 51 абраны консулам. У 67 удзельнічаў у задушэнні антырым. руху (гл. Іудзейская вайна 66—73). Летам 69 легіёны ўсх. правінцый абвясцілі Веспасіяна імператарам. Ажыццявіў шэраг рэформаў (у т. л. пашырыў на правінцыялаў права на рым. грамадзянства), умацаваў сац. базу імперыі, увёў новыя падаткі, скараціў армію і інш. Падтрымліваў навуку і мастацтва. У часы Веспасіяна ўзведзены шматлікія будынкі ў Рыме (у т. л. Калізей) і ў правінцыях. Біяграфія Веспасіяна выкладзена Светоніем.

т. 4, с. 116

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АМЕЯ́ДАЎ ХАЛІФА́Т,

Дамаскі халіфат, дзяржава арабаў у перыяд праўлення халіфаў дынастыі Амеядаў. Сталіца — Дамаск. На пачатку займаў тэр. Аравійскага п-ва, Месапатаміі, Палесціны, Сірыі, Ірана, Егіпта. У ходзе араб. заваяванняў да халіфата далучаны Паўн. Афрыка, б.ч. Пірэнейскага п-ва, ч. Сярэдняй Азіі, некат. княствы Паўн.-Зах. Індыі, Арменія, Азербайджан, ч. Грузіі. Амеяды распаўсюджвалі сярод заваяванага насельніцтва іслам, увялі ў справаводства араб. мову, рэарганізавалі войска (салдаты атрымлівалі плату з казны ці надзяляліся зямлёй), будавалі дарогі, каналы, караван-сараі і інш. Нестабільныя падаткі і нормы землекарыстання выклікалі нар. паўстанні (часам у форме сектанцкіх рухаў), апошняе з якіх у 747—750 пад кіраўніцтвам Абу Мусліма прывяло да звяржэння дынастыі Амеядаў і разбурэння халіфата.

т. 1, с. 315

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

павы́сіць erhöhen vt, stéigern vt, hében* vt; auf éinen höheren Stand bríngen*; hináufsetzen vt, heráufsetzen vt (цэны, падаткі і пад.);

павы́сіць жыццёвы ўзро́вень den Lébensstandard hében* [erhöhen];

павы́сіць зарпла́ту das Gehált áufbessern;

павы́сіць сваю кваліфіка́цыю sich wéiterbilden аддз;

павы́сіць па слу́жбе befördern vt;

павы́сіць го́лас die Stímme erhében*; láuter spréchen*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

ко́свенный в разн. знач. уско́сны;

ко́свенные падежи́ грам. уско́сныя скло́ны;

ко́свенная речь грам. уско́сная мо́ва;

ко́свенное дополне́ние грам. уско́снае дапаўне́нне;

ко́свенный вопро́с грам. уско́снае пыта́нне;

ко́свенные нало́ги фин. уско́сныя пада́ткі;

ко́свенные ули́ки уско́сныя до́казы;

ко́свенный луч физ. уско́сны праме́нь;

ко́свенным путём уско́сным шля́хам;

ко́свенный намёк уско́сны намёк;

ко́свенные удобре́ния с.-х. уско́сныя ўгнае́нні.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

pobierać

незак.

1. атрымліваць;

pobierać emeryturę — атрымліваць пенсію;

2. браць; паглынаць; успрымаць;

pobierać ciepło фіз. паглынаць цяпло;

3. браць; спаганяць, сыскваць;

pobierać opłatę — браць плату;

pobierać podatki — збіраць падаткі;

pobierać naukę (nauki) уст. вучыцца

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)