er spricht Deutsch — ён гаво́рыць [размаўлце] па-няме́цку
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
БРАМ
(Brahm; сапр. Абрахамзон; Abrahamsohn) Ота (5.2.1856, г. Гамбург, Германія — 28.11.1912),
нямецкітэатр. дзеяч, рэжысёр. Заснавальнік ням. сцэнічнага натуралізму. Вучыўся ў Берлінскім, Гейдэльбергскім і Страсбургскім ун-тах. З 1889 узначальваў літ.-тэатр.т-ва «Вольная сцэна», з 1894 — Нямецкі т-р, з 1904 — «Лесінг-тэатр» (усе ў Берліне). Паставіў амаль усе п’есы Г.Ібсена і Г.Гаўптмана, ставіў А.Хольца, І.Шлафа, Э.Заля, Л.Талстога. У яго спектаклях жыццёвая дакладнасць дэталяў спалучалася з глыбінёй распрацоўкі псіхал.Сцэн.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ву́гал, ‑гла, м.
1. Месца, дзе сутыкаюцца два бакі аднаго прадмета; рог. Вугал стала, дома. □ Хлопец сядзіць на прызбе Максімавай хаты, каля вугла, сочыць за паплаўком і час ад часу азіраецца.Брыль.// Рог на перакрыжаванні дзвюх вуліц. Шырокі двор на вуглу.. вуліцы ажывае.Чорны.
2. Тое, што і кут (у 1 знач.). У вуглу ад вуліцы стаяў меншы столік, на якім у беспарадку валяліся.. цацкі.Даніленка.
3. Тое, што і кут (у 3 знач.); прытулак. Вось хата, цёплы родны вугал, А на стале пахучы хлеб.Хведаровіч.
4.Спец. Частка плоскасці паміж дзвюма прамымі лініямі, якія выходзяць з аднаго пункта. Прамы, востры, тупы вугал. Вяршыня вугла.
•••
Нямецкі вугал — гладкі, без выступаў вугал (хаты). Калісьці.. [хата] мела даволі самавіты выгляд: складзена на нямецкі вугал, чатыры акны з аканіцамі.С. Александровіч.
Згладзіць вострыя вуглыгл. згладзіць.
З-за вугла (напасці, ударыць і пад.) — спадцішка, без папярэджання, вераломна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пе́кар1 ’хлебапёк’ (ТСБМ). Запазычанне з польск.piekarz ’тс’, якое ўтворана пад уплывам нова-в.-ням.Bäcker ’тс’ (Брукнер, 406), як і чэш.pekár, у якім суфікс — нямецкі (Махэк₂, 440): польск.piekarz (1450) Банькоўскі (2, 549) выводзіць з *pekti (гл. пячы) у якасці словаўтваральнай інавацыі, бо суфікс ‑arъ звычайна ўтварае назвы выканаўцаў ад назоўнікаў. Кантамінацыю з слав.pek‑ дапускае Скок (2, 628); гл. таксама Русэк, Dzieje. 63–64.
Пе́кар2 ’дзіцячая гульня’ (ТС), пе́кар ’кіёк у гэтай гульні, які ўтыкаецца ў зямлю’ (Скарбы), пэ́кар ’стораж цуркі, якая ўтыкаецца ў кучу пяску пры гульні ў пікара’ (пін., Нар. лекс.). Гл. пі́кар ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пляска́ты, ‑ая, ‑ае.
1. Без звычайнай пукатасці, прыплюснуты. Пляскаты лоб. □ Хлопчык, падобны з твару на маці — паўнашчокі, з чорнымі вачыма і крышку пляскатым носам, — абхапіў бацьку за шыю.Хадкевіч.
2. Які мае невялікую вышыню або таўшчыню пры прамой і роўнай паверхні. Хістаючыся, Алесь пасунуўся да прызбы, выграб вялікі пляскаты камень, падняў у сябе над галавою, але камень сарваўся з рук.Адамчык.Хлопцы прынеслі толькі пляскаты нямецкі штых.Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
машта́б, ‑у, м.
1. Велічыня, якая паказвае, у колькі разоў адлегласць на чарцяжы (плане, карце) менш або больш адлегласці ў натуры. Вася выказваў радасць, што яго работай зацікавіўся Коля, і зрабіў падрабязнае апісанне ўсіх частак ветра-рухавіка, прыклаўшы да апісання нават чарцяжы — з маштабамі, лічбамі.Якімовіч.
2.перан. Размах, значэнне. [Санкоўскі] быў важак маштабу калі не завода, то цэха на заводзе.Пестрак.[Буйскі] вяртаецца назад, у нямецкі тыл, разведчыкам буйнога маштабу, разведчыкам з надзвычайнымі заданнямі.Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перабудава́ць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; зак., што.
1. Унесці змены ў будову чаго‑н., пабудаваць іначай. Перабудаваць прадпрыемства. □ Неўзабаве зноў прыехаў малады цясляр. — Трэба, — кажа, — дом нанава перабудаваць. Іначай нічога не будзе.Якімовіч.
2. Унесці змены ў сістэму, арганізацыю, парадак чаго‑н. Перабудаваць працу школы. Перабудаваць кіраўніцтва прамысловасцю. Перабудаваць лекцыю. □ [Пауль] прачытаў гэтыя словы па-руску, пераклаў на нямецкую мову, перабудаваў нямецкі сказ так, каб ён гучаў найбольш прыгожа.Шамякін.// Змяніць карэнным чынам. Перабудаваць свет. Перабудаваць жыццё.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
DB
=
1.
Deutsche Bundesbahn – чыгункі Нямеччыны [Германіі]
2.
Deutsche Bundesbank Нямецкі федэральны банк
3.
Deutsche Bücherei – Нямецкая бібліятэка (знаходзіцца ў Ляйпцыгу)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
па-няме́цку deutsch; auf Deutsch; in Deutsch (нанямецкаймове); auf déutsche Art (нанямецкіманер);
гавары́ць [размаўля́ць] па-няме́цку deutsch spréchen*; das Déutsche behérrschen (валодацьнямецкаймовай);
як гэ́та бу́дзе [называ́ецца] па-няме́цку? wie heiβt das auf Deutsch?
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
паўно́чныIIгеагр nördlich;
паўно́чнай шыраты́ nördlicher Bréite; nord-;
паўно́чна-няме́цкі nórddeutsch;
паўно́чна-ўсхо́дні nórdöstlich;
паўно́чна-захо́дні nórdwestlich; Nord-;
паўно́чнае ззя́нне Nórdlicht n -(e)s, -er;
паўно́чны за́хад Nórdwesten m -s; nórdisch;
паўно́чны хара́ктар der nórdische Charákter [kɑ-]
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)