Распатвор́ыць ’распусціць пры патуранні, раздурыць’ (Янк. 3., Жд. 1), ’разбэсціць’ (Мат. Гом.), ’распесціць’ (маг., Наша слова, 2002, 16 кастр.), распотворы́ць ’распусціць, даць волю’ (ельск., Жыв. НС). Гл. патвараць, патвор.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тыль-мыль — пра няпэўную або невыразную гаворку: тыль‑мыль — і стаў саўсім другея вузлы вязаць (памяняў думку) (маг., Наша слова, 1992, 26 лют.). Гукапераймальны імітатыў, параўн. тык-мык, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыбамба́хі мн. л. экспр. ’прычындалы, прыстасаванні’: гармонік з прыбамбахамі (ЛіМ, 1998, 31 ліпеня), прыбамба́сы ’дадатковыя элементы, дэталі’ (Наша Ніва, 1997, 24 сакав.). Відаць, на базе гукаперайманняў бам!, бах!, гл. бахаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Развіва́ць ’абясшкоджваць прымхі’: ена раздеецца і бежыць: і на лесі заўе, а то у нас на жыці заўе, а баба наша ўмела развіваць етые завіткі (Ян.). Ад віць 2 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
непадкава́ны і непадко́ваны, ‑ая, ‑ае.
1. Які не мае падкоў. Настала зіма, галалёдзіца. Непадкаваны конь і кроку не ступіць. А падкоў няма. Жычка.
2. перан. Разм. Які не атрымаў ведаў у якой‑н. галіне. [Лабановіч:] — Бяда наша, Янка, у тым, што мы непадкаваныя, невялікая наша адукацыя, каб правільна падысці і крытычна паставіцца да праграмы розных палітычных партый. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дада́тнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць дадатнага. — І наша справа такім чынам набывае пэўны водгук. Вось у чым дадатнасць адозвы, невядома чыёю рукою напісанай. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адыхо́дная, ‑ай, ж.
Малітва, якую чытаюць над тым, хто памірае. // перан. Выкліканая адыходам; развітальная. Ужо даўно вызвоньвае адыходную зіме наша калгаснае кузня. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Першама́й, ‑я, м. (з вялікай літары).
Свята Першага мая. Першамай — наша традыцыйнае працоўнае свята, дзень агляду адзінства і згуртаванасці, маналітнасці нашых радоў. «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
піяне́рыя, ‑і, ж., зб.
Піянеры (гл. піянер у 4 знач.). — Хто гэта даглядае так магілу? — спытаў Лыкоўскі. — Піянерыя наша, — адказаў дзед Нічыпар. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заўжды́, прысл.
Заўсёды. Любая нам праца заўжды па плячу. Астрэйка. І ніколі ніхто Нас не зможа спыніць, Бо заўжды наша партыя з намі! Журба.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)