гара́чнасць, ‑і, ж.

Страснасць, палкасць, схільнасць захапляцца чым‑н. Гарачнасць натуры. □ — Дык давайце туды і пойдзем! — з гарачнасцю падхапіў самы шустры ў звяне піянер Валодзя. Якімовіч. // Паспешлівасць пры выбары рашэння, нястрыманасць, запальчывасць. [Камандзір] баяўся сваёй гарачнасці і сілай стрымліваў парыванні, каб не разгневаць Наталлю Максімаўну. Дудо.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рама́нтыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.

1. Разм. Тое, што і рамантызм (у 2, 3 знач.). Рамантыка Грына.

2. Незвычайнасць, казачнасць чаго‑н., якая выклікае эмацыянальныя, прыўзнятыя адносіны. Рамантыка нязведаных краёў вабіць моладзь. Карпюк. Па натуры .. [Давід] быў досыць бяспечны, любіў рэвалюцыйную рамантыку і дзёрзкую рызыку. Машара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

усёпаглына́льны, ‑ая, ‑ае.

Які ахоплівае ўсю істоту, выцясняючы ўсе іншыя пачуцці, думкі і пад. Калі ў ..сэрцы [Тані] і было пачуццё, падобнае на каханне, дык яно не было такім моцным, усёпаглынальным, якое перапаўняе істоту чалавека, засланяючы сабой усё іншае. Машара. Усёпаглынальная дабрата — вызначальная рыса натуры дзядзькі Антося. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нату́ра ж.

1. в разн. знач. нату́ра, -ры ж.; (характер — ещё) хара́ктар, -ра м.;

широ́кая нату́ра шыро́кая нату́ра;

рисова́ть с нату́ры малява́ць з нату́ры;

плати́ть нату́рой плаці́ць нату́рай;

у него́ така́я нату́ра у яго́ така́я нату́ра;

2. (природа) уст. прыро́да;

э́то в нату́ре веще́й уст. гэ́та ў прыро́дзе рэ́чаў;

втора́я нату́ра друга́я нату́ра;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ВІ́ЦЕБСКАЯ ШКО́ЛА-МАЙСТЭ́РНЯ Ю. ПЭ́НА,

прыватная школа малявання і жывапісу ў Віцебску ў 1898—1918. Створана Ю.Пэнам. У праграму заняткаў уваходзілі: маляванне гіпсавых фігур, з натуры, на пленэры. У школе вучылася ад 10 да 25 чалавек ад 1 да 6 месяцаў. Яе закончылі З.Азгур, Е.Кабішчар, Я.Мінін, М.Шагал, С.Юдовін і інш. У 1907, 1914 адбыліся выстаўкі работ Пэна і яго вучняў.

Л.Дз.Налівайка.

т. 4, с. 225

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

праяўле́нне, ‑я, м.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. праяўляць — праявіць і праяўляцца — праявіцца.

2. Выяўленне, увасабленне чаго‑н.; разнавіднасць, форма. Тое, што .. [Наташа] хварэла за поспехі і няўдачы брыгады, было звычайным праяўленнем яе натуры. Краўчанка. Багдановіч сваёй паэзіяй імкнуўся асэнсаваць і адлюстраваць навакольную рэчаіснасць ва ўсіх яе праяўленнях. Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

крыўдлі́вы, ‑ая, ‑ае.

Які лёгка крыўдзіцца, бачыць крыўду там, дзе яе няма. Чалавек я па сваёй натуры не крыўдлівы, даваў кожнаму, хто толькі таго хацеў, у ахвоту пасмяяцца з сябе і са сваёй пісаніны... Сачанка. // Поўны крыўды, які выражае крыўду. Крыўдлівы позірк. □ На яго вачах выступаюць крыўдлівыя слёзы. Бядуля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сузіра́льнасць, ‑і, ж.

1. Уласцівасць і стан сузіральнага. [Амілія і Клава] .. хадзілі пад .. ручаіну і глядзелі, як плыве вада.. Гэта сузіральнасць легла ў аснову натуры маладой Клавы. Чорны. Журботная любоў змяняецца любоўю помслівай,.. паэтычная сузіральнасць — і заклікам да рэальнага жыцця. Юрэвіч.

2. У філасофіі — пасіўнае ўспрыманне рэчаіснасці без актыўнага ўздзеяння на яе.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нату́ра ж.

1. нату́ра; нрав м., хара́ктер м.;

шыро́кая н. — широ́кая нату́ра;

2. иск. нату́ра;

малява́ць з ~ры — рисова́ть с нату́ры;

3. (платёжное средство) нату́ра;

плаці́ць ~рай — плати́ть нату́рой

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нецярпі́мы, ‑ая, ‑ае.

1. Такі, што нельга цярпець; недапушчальны. Нецярпімае становішча.

2. Які не можа па сваёй натуры мірыцца з кім‑, чым‑н., прызнаваць, цярпець каго‑, што‑н. Асабліва нецярпімы да моўнай неахайнасці быў К. Чорны. Пшыркоў. // Які вызначаецца нецярпімасцю. З Барбосам зладу не было, — Задзёрысты ён быў і нецярпімы. Корбан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)