Залаты медаль «Серп і молат» Героя Сацыялістычнай Працы 3/457; 7/574—575 (укл.), 575
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
hammer1[ˈhæmə]n.мо́лат; малато́к;
go/come under the hammer быць прада́дзеным з малатка́ (на аўкцыёне)
♦
be/go at it hammer and tongs мо́цна свары́цца, быць на нажа́х;
Their relatives were at it hammer and tongs. Іх сваякі моцна пасварыліся.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
sledge hammer
1) кава́льскі мо́лат
2) не́шта мо́цнае й зьнішча́льнае
Sarcasm can become a sledge hammer in a debate — Сарка́зм у ды́спуце мо́жа ста́цца зьнішча́льным уда́рам
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
га́кнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак. і аднакр.
Разм.
1. Ударыць з вялікай сілай. Молат жылістай рукой Возьме [каваль] ды як гакне.Бялевіч.
2. Ужываецца замест некаторых дзеясловаў для абазначэння дзеяння, якое адбываецца з асаблівай сілай, запалам, азартам (з захаваннем кіравання гэтых дзеясловаў). Выйшаўшы ад Хурса, не чуючы пад сабою ног, Фартушнік кінуўся ў піцейны дом і гакнуў паўтузіна піва.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мо́лотмо́лат, -та м.;
◊
быть (находи́ться, оказа́ться и т. п.) ме́жду мо́лотом и накова́льней быць (знахо́дзіцца, апыну́цца і да таго́ падо́бнае) памі́ж (між) мо́латам і кава́длам.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
2.(о человеке) бран. до́ўбня, -ні м. и ж.; ёлуп, -па м., ёлупень, -пня м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
до́ўбняж.
1.уст. (молат) Vórschlaghammer m -s, -, schwérer Schmíedehammer;
2.м., ж.перан., лаянк Dúmmkopf m -(e)s, -köpfe, Scháfskopf m;
◊
яго́ і до́ўбняй не заб’е́ш≅ er ist gesúnd wie ein Fisch im Wásser
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Малаці́ць, мылаці́ць, малоці́ць, молотэ́тэ ’выбіваць зерне з каласоў, струкоў цапамі, малатарняй ці камбайнам’, ’удараць, стукаць’, ’збіваць, біць, разбіваць, ламаць’, ’лапатаць’ (ТСБМ, Шат., Бяльк., ТС). Укр.молотити ’тс’, рус.молотить, польск.młócić, н.-луж.młośiś, в.-луж.młócić, чэш.mlátiti, славац.mlátiť, славен.mlátiti, серб.-харв.мла́тити, балг.млатя, ц.-слав.млатити. Прасл.moltiti, якое ўзыходзіць да moltъ > молат (гл.). Сюды ж малаце́нне, малаце́ня, малаце́нё, молоце́нье ’малацьба’ (Сцяц., ТС; навагр., Сл. ПЗБ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
эмбле́ма, ‑ы, ж.
Прадмет ці відарыс прадмета як умоўнае ці сімвалічнае вырашэнне якога‑н. паняцця, ідэі. Серп і молат — эмблема яднання рабочых і сялян. □ Яны ідуць, дзе зоры свецяць, Сцягі пад сонцам шалясцяць, Яны нясуць працоўным свету Эмблему роўнасці й жыцця.Трус.Валодзька з’явіўся ў клубе ў чорным новенькім шынялі, у форменнай фуражцы з эмблемай, наглянцаваных чаравіках.Кірэйчык.Зубр — сімвал імклівай сілы — робіцца эмблемай магутнага і нястрымнага руху наперад маладой беларускай сацыялістычнай індустрыі, сімвал «машыннай сілы краіны».В. Вольскі.
[Грэч. ēmblēma — устаўка; рэльефная аздоба.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
До́ўбня ’доўбня’, ’дурны, цурбан’ (БРС). Слова, вядомае ў многіх слав. мовах. Параўн. ст.-рус.Долбня (уласнае імя), рус.долбня́, укр.до́вбня, ст.-чэш.dlubna, чэш.dlubna, dlubně, балг.длъ́бня (з іншым значэннем ’штосьці выдзеўбанае, заглыбленне; дзёўбанне’), балг.дыял.длъбня́ ’драўляны молат’, славен.dȏlbnja ’даўбанне, выдзёўбванне’. Прасл.*dьlbьna (паводле Трубачова, Эт. сл., 5, 207). Цікава, што ў некаторых слав. мовах гэтага слова няма (напр., у польскай, славацкай, сербскахарвацкай), што сведчыць аб дыялектным яго характары ў праславянскі час. Лічыцца вытворным з суфіксам ‑ьna (‑ьnʼa) ад дзеяслова *dьlbti ’дзяўбаць’ (Трубачоў, там жа).