ацыдыме́трыя
(ад лац. acidus = кіслы + -метрыя)
метад вызначэння колькасці кіслаты ў растворах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Кісля́ ’кіслата’ (ТСБМ, Жд. 2, Сл. паўн.-зах.), ’закваска’ (Сл. паўн.-зах.). Утварэнне ад кіслы (гл.) з дапамогай суфікса ‑ja (як suša < sux + ja) (SP, 1, 82).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пракі́слы, ‑ая, ‑ае.
Сапсаваны ў выніку браджэння; кіслы. Пракіслае віно. □ Суздалеў сышоў у Ціхарэцку з поезда і піў на аўтобуснай станцыі пры саракаградуснай спёцы пракіслы морс — шклянку за шклянкай. Чыгрынаў. // Уласцівы чаму‑н. сапсаванаму, непрыемны (пра пах). Пракіслы пах паветра ў пакоі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
смак, -у, м.
1. Адно са знешніх адчуванняў чалавека, органам якога з’яўляецца слізістая абалонка языка і ротавая поласць.
2. Адчуванне на языку, у роце або ўласцівасць ежы, якая з’яўляецца крыніцай гэтага адчування.
Кіслы на с. яблык.
3. перан. Сэнс, цікавасць, вастрыня чаго-н.
У гэтым эпізодзе ўвесь с. анекдота.
Ён адчуваў с. у працы.
4. Задавальненне, ахвота.
Дзіця са смакам з’ела пачастунак.
|| прым. сма́кавы, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Квасо́ўка ’кіслы крупнік’ (ТС, Ян., Вешт., Мат. Гом., З нар. сл., Сцяц., Бел. нар. сл.), ’кампот’ (Сцяшк. Сл.), ’страва з круп і сушанай садавіны’ (Нар. словатв.). Да квас (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
заки́сший
1. прич. які́ (што) укі́с, які́ (што) закі́с; які́ (што) скіс; см. заки́снуть;
2. прил. укі́слы, закі́слы, кі́слы; скі́слы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
аксі́ды
(фр. oxyde = вокісел, ад гр. oksys = кіслы)
злучэнні хімічных элементаў з кіслародам; вокіслы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ацыдафілі́н
(ад лац. acidus = кіслы + гр. phileo = люблю)
малако, сквашанае з дапамогай асобых бактэрый.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ГІЯЛУРО́НАВАЯ КІСЛАТА́,
кіслы мукаполіцукрыд, кампанент злучальнай тканкі. У вял. колькасці ёсць у шклопадобным целе вока, пупавіне, сінавіяльнай (сустаўнай) вадкасці, а таксама скуры. Утварае комплекс з бялкамі. Малекулярная маса да некалькіх мільёнаў. Растворы гіялуронавай кіслаты маюць вял. вязкасць, таму здольныя памяншаць пранікальнасць тканак, што перашкаджае пранікненню хваробатворных мікраарганізмаў. У арганізме рэгулюе размеркаванне вады, выбіральную пранікальнасць тканак, выконвае ролю змазачнага матэрыялу ў суставах. Ферментатыўны гідроліз гіялуронавай кіслаты ажыццяўляецца гіялуранідазай.
т. 5, с. 279
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Кіслі́ца ’шчаўе, Rumex acetosa L.’ (ТСБМ, Сл. паўн.-зах., Шн., Касп., Бяльк., Кіс., Нік., Няч.), ’заячая капуста’ (Мат. Гом.), ’кісліца звычайная, Oxalis acetosella L.’ (Кіс., Бейл.), ’від ажыны’ (ТС). Гл. кіслы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)