Веснаход (паэт.) ’хада вясны, надыход светлых, радасных падзей, з’яў’ (КТС); ’назва арганізацыі маладых пісьменнікаў і мастакоў Заходняй Беларусі’ (з 1927 г.). Да вясна́ (гл.) і ход (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

мыслі́цель, ‑я, м.

Чалавек, здольны творча мысліць, глыбока пранікаць у сутнасць з’яў; мудрэц, філосаф.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

карэля́цыя, ‑і, ж.

Кніжн. Узаемная сувязь, суадноснасць прадметаў, паняццяў або з’яў. Знаходзіцца ў карэляцыі.

[Лац. correlatio.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

катэго́рыя, -і, мн. -і, -рый, ж.

1. У філасофіі: асноўнае паняцце, якое адлюстроўвае найбольш істотныя сувязі і адносіны рэальнай рэчаіснасці і пазнання.

К. часу.

К. формы і зместу.

2. У навуковай тэрміналогіі: родавое паняцце, якое абазначае разрад з’яў, прадметаў ці найбольш агульную іх прымету.

Граматычныя катэгорыі.

К. роду.

Гістарычныя катэгорыі.

3. Група асоб, аднародных прадметаў, з’яў, аб’яднаных агульнасцю якіх-н. прымет.

Розныя катэгорыі людзей.

|| прым. катэгарыя́льны, -ая, -ае (да 1 знач.; кніжн.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

перае́мны, -ая, -ае (кніжн.).

Які ідзе паслядоўна, развіваецца ад аднаго да другога; заснаваны на непасрэдным пераходзе ад аднаго да другога.

П. рад з’яў.

Пераемная сувязь развіцця чаго-н.

|| наз. перае́мнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

канцэ́пцыя, -і, мн. -і, -цый, ж. (кніжн.).

1. Сістэма поглядаў, тое ці іншае разуменне з’яў, працэсаў.

2. Агульная задума, галоўная ідэя якога-н. твора, навуковай працы і пад.

|| прым. канцэптуа́льны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

карст, -у, М -сце, м. (спец.).

Сукупнасць з’яў, звязаных з растварэннем прыроднымі водамі горных парод і ўтварэннем у іх пячор, правалаў, паглыбленняў і інш.

|| прым. ка́рставы, -ая, -ае.

Карставыя ўтварэнні.

Карставыя пячоры.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

быццё, -я́, н.

1. Філасофская катэгорыя, якая выяўляе ўсеагульную ўласцівасць рэчаў і з’яў існаваць і быць у наяўнасці.

2. Сукупнасць умоў матэрыяльнага жыцця грамадства.

3. Жыццё, існаванне.

Чалавечае б.

|| прым. быці́йны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

макрасве́т, ‑у, М ‑свеце, м.

Свет вельмі вялікіх велічынь; проціл. мікрасвет. Апісанне з’яў у макрасвеце.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сінхрані́зм, ‑у, м.

Кніжн. Дакладнае супадзенне ў часе дзвюх або некалькіх з’яў ці працэсаў; адначасовасць.

[Ад грэч. synchronos — адначасовы.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)