Які мяняецца, чаргуецца з чым‑н.; няўстойлівы, непастаянны. Зіма 1921 года была пераменнай — маразы змянялі адлігі і наадварот.Пестрак.Гульня ішла з пераменным поспехам.Гамолка.
•••
Пераменны капіталгл. капітал.
Пераменны токгл. ток.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ра́нні, -яя, -яе.
1. Які мае адносіны да рання; ранішні.
У р. час.
2. Які з’яўляецца самай першай, пачатковай парой якога-н. часу, пачаткам пэўнага працэсу, першай стадыяй развіцця.
Р. вечар.
Ранняе Сярэдневякоўе.
3. Які наступае раней, чым звычайна (пра поры года, час сутак і пад.).
Ранняя зіма.
◊
Малады ды ранні (разм., часцей неадабр.) — пра вопытнага, спрактыкаванага не па гадах чалавека.
Ранняя птушка — пра таго, хто рана ўстае, з’яўляецца рана дзе-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
суро́выв разн. знач. суро́вый;
~вая зіма́ — суро́вая зима́;
с. зако́н — суро́вый зако́н;
с. по́зірк — суро́вый взгляд;
~выя сло́вы пра́ўды — суро́вые слова́ пра́вды
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Unus dies gradus est vitae
Адзін дзень ‒ прыступка жыцця.
Один день ‒ ступенька жизни.
бел. Што раз, то бліжэй да смерці. Гады ідуць ‒ не ждуць: зіма, лета ‒ і год, зіма, лета ‒ і год.
рус. Не в гору живётся, а под гору. Не живём, дни проживаем. День да ночь, сутки прочь, а к смерти всё ближе. День мой ‒ век мой, а неделя ‒ и весь живот. Час от часу ‒ к смерти ближе.
фр. Chaque instant de la vie est un pas vers la mort (Каждое мгновенье жизни ‒ шаг к смерти).
англ. One cannot put back the cloc.k (Нельзя повернуть время вспять).
нем. Jeder Tag hat seinen Abend (Каждый день имеет свой вечер).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
блака́дны, ‑ая, ‑ае.
Які мае дачыненне да блакады; які мае месца ў час блакады. Блакадная зіма. Блакадныя баі. □ У цяжкім блакадным жыцці.. [Карп] на ўсё глядзеў па-гаспадарску, клапаціўся аб кожнай рэчы, якая магла спатрэбіцца ў далейшым.Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Stipite momenta nulla sunt fune retenta
Час не прывязаны да ствала дрэва канатам.
Время не привязано к стволу дерева канатом.
бел. Вада плыве ‒ гады ідуць. Час ‒ не конь: не падгоніш, не спыніш. Мінуліся тыя лята, што пасвілі цялята. Гады ідуць ‒ не ждуць: зіма, лета ‒ і год, зіма, лета ‒ і год.
рус. Солнышко восходит, барских часов не спрашивается. Время не ждёт. Уплыли годы, как вешние воды. Молодости не воротить, а старости не избыть.
фр. Le temps dévore tout (Время съедает всё).
англ. Time and tide wait for no man (Время и прилив не ждут никого).
нем. Zeit, Ebbe und Flut warten auf niemand (Время, отлив и прилив никого не ждут). Alles währt nur eine Zeit (Всё длится лишь определённое время).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
ско́рапрыслразм
1. (хутка) schnell, geschwínd, rasch;
2. (убліжэйшычас) bald; in Kürze;
ско́ра зіма́ bald kommt der Wínter, bald ist Wínter
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
winter
[ˈwɪntər]1.
n.
1) зіма́f.
in winter — узі́мку
2) Figur. апо́шні пэры́яд жыцьця́; час заняпа́ду, прыгне́чанасьці
2.
adj.
1) зімо́вы
2) азі́мы
3.
v.i.
зімава́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
засну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.
Прыйсці ў стан сну; пачаць спаць. Сцёпка сагрэўся пад коўдраю і заснуў моцным сном.Колас.//перан. Заціхнуць, замерці. Прыйшла зіма з марозам, Заснуў і лес і бор.Журба.