дзяле́нькаць
‘звінець, выдаваць звонкія гукі’
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
дзяле́нькаю |
дзяле́нькаем |
| 2-я ас. |
дзяле́нькаеш |
дзяле́нькаеце |
| 3-я ас. |
дзяле́нькае |
дзяле́нькаюць |
| Прошлы час |
| м. |
дзяле́нькаў |
дзяле́нькалі |
| ж. |
дзяле́нькала |
| н. |
дзяле́нькала |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
дзяле́нькай |
дзяле́нькайце |
| Дзеепрыслоўе |
| цяп. час |
дзяле́нькаючы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
захо́ркаць
‘пачаць хоркаць - утвараць гукі "хр-хр", "хру-хру" (пра птушак; паляўнічае)’
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
- |
| 2-я ас. |
- |
- |
| 3-я ас. |
захо́ркае |
захо́ркаюць |
| Прошлы час |
| м. |
захо́ркаў |
захо́ркалі |
| ж. |
захо́ркала |
| н. |
захо́ркала |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
захо́ркаўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
празу́мкаць
‘утварыць аднастайныя звінючыя гукі’
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
празу́мкаю |
празу́мкаем |
| 2-я ас. |
празу́мкаеш |
празу́мкаеце |
| 3-я ас. |
празу́мкае |
празу́мкаюць |
| Прошлы час |
| м. |
празу́мкаў |
празу́мкалі |
| ж. |
празу́мкала |
| н. |
празу́мкала |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
празу́мкай |
празу́мкайце |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
празу́мкаўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
прыкрэ́ктваць
‘выдаваць ціхія, адрывістыя гукі’
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
прыкрэ́ктваю |
прыкрэ́ктваем |
| 2-я ас. |
прыкрэ́ктваеш |
прыкрэ́ктваеце |
| 3-я ас. |
прыкрэ́ктвае |
прыкрэ́ктваюць |
| Прошлы час |
| м. |
прыкрэ́ктваў |
прыкрэ́ктвалі |
| ж. |
прыкрэ́ктвала |
| н. |
прыкрэ́ктвала |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
прыкрэ́ктвай |
прыкрэ́ктвайце |
| Дзеепрыслоўе |
| цяп. час |
прыкрэ́ктваючы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
тхі́мкаць
‘плакаць, утвараючы адпаведныя гукі’
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
тхі́мкаю |
тхі́мкаем |
| 2-я ас. |
тхі́мкаеш |
тхі́мкаеце |
| 3-я ас. |
тхі́мкае |
тхі́мкаюць |
| Прошлы час |
| м. |
тхі́мкаў |
тхі́мкалі |
| ж. |
тхі́мкала |
| н. |
тхі́мкала |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
тхі́мкай |
тхі́мкайце |
| Дзеепрыслоўе |
| цяп. час |
тхі́мкаючы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
шы́ркаць
‘утвараць слабыя шыпячыя гукі’
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
шы́ркаю |
шы́ркаем |
| 2-я ас. |
шы́ркаеш |
шы́ркаеце |
| 3-я ас. |
шы́ркае |
шы́ркаюць |
| Прошлы час |
| м. |
шы́ркаў |
шы́ркалі |
| ж. |
шы́ркала |
| н. |
шы́ркала |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
шы́ркай |
шы́ркайце |
| Дзеепрыслоўе |
| цяп. час |
шы́ркаючы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
blare1 [bleə] n. рэ́зкі непрые́мны гук;
the blare of the brass гу́кі ме́дных інструме́нтаў
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
цо́каць¹, -аю, -аеш, -ае; незак.
1. Утвараць адрывістыя кароткія гукі, стукаючы чым-н. цвёрдым аб камень, метал і пад.
Падковы цокаюць па бруку.
2. Утвараць кароткія звонкія гукі (пра птушак, звяроў і пад.).
|| аднакр. цо́кнуць, -ну, -неш, -не; -ні.
|| наз. цо́канне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гарта́нны, -ая, -ае.
1. гл. гартань.
2. Пра гукі: раскацісты, гарлавы.
Гартанная мова.
|| наз. гарта́ннасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пералі́вісты, -ая, -ае.
3 пералівамі (пра гукі, святло).
Пералівістыя пераборы гармоніка.
П. колер.
|| наз. пералі́вістасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)