кана́т, ‑а, М ‑наце, м.

Тоўстая моцная вяроўка з валакна або дроту. Сталёвы канат. Якарны канат. □ Вецер гудзеў, бы шалёны, нацягваючы струнамі канаты абедзвюх мачтаў. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

linka

ж. вяроўка; канат;

linka holownicza — буксірны трос

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

надарва́цца, -рву́ся, -рве́шся, -рве́цца; -рвёмся, -рвяце́ся, -рву́цца; -рві́ся; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Крыху, не да канца парвацца.

Вяроўка надарвалася.

2. Пашкодзіць сваё здароўе ад празмерных намаганняў.

Н. на будоўлі.

|| незак. надрыва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. надрыва́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

абцягну́цца сов.

1. обтяну́ться, обви́снуть;

вяро́ўка ~гну́лася — верёвка обтяну́лась (обви́сла);

2. опра́виться, одёрнуться, обдёрнуться

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

за́варацень, ‑ратня і за́верцень, ‑ртня, м.

Вяроўка, дрот і пад., якімі прымацоўваецца да саней аглобля. Калі закручваў [Васіль] аглоблі, завертні так трашчалі, што здавалася — вось-вось лопнуць. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абцягну́цца, ‑цягнецца; зак.

1. Апусціцца, абвіснуць пад цяжарам чаго‑н. Вяроўка абцягнулася.

2. Паправіць на сабе адзенне. Шэмет моўчкі ўстаў, абцягнуўся, абтрапаўся і зрабіў крок наперад. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кана́т

(рус. канат, ад н.-гр. kanati)

тоўстая моцная вяроўка з валакна або дроту.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

stryczek

м.

1. вяроўка з пятлёю (на шыбеніцы);

zarobić na stryczek — заслужыць пятлю (шыбеніцу);

2. перан. вяроўка, пятля, шыбеніца;

czeka go stryczek — яго чакае пятля (вяроўка, шыбеніца); шыбеніца па ім плача

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Вужышча (БРС, Янк., Бір. Дзярж., Сцяшк., Хрэст. дыял., 233). Рус. у́же н. р. ’вяроўка’, ужище, ужища ’тс’, ст.-рус. ужевяроўка, ланцуг’, ст.-слав. ѫжевяроўка’, балг. въжевяроўка’, серб.-харв. у́же, род. скл. у́жета, у́жа ’тс’, славен. vọ̑že н. р. ’канат’, палаб. vǫžeвяроўка’. Прасл. *vǫže з *vǫzi̯o, роднаснае вузел, вязаць (гл.) (Фасмер, 4, 152; Скок, 3, 583).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пу́та, -а, М пу́це, мн. -ы, пут, н.

1. Вяроўка, якой перавязваюць пярэднія ногі каню ў час пасьбы.

2. мн. Вяроўкі, рамяні і пад., якімі звязваюць рукі і ногі для пазбаўлення свабоды рухаў (уст.).

3. мн., перан. Тое, што пазбаўляе волі, прыгнятае.

Путы рабства.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)