ЛАНДТА́Г
(ням. Landtag ад Land зямля, краіна + Tag сход, з’езд),
1) сход або з’езд саслоўных прадстаўнікоў земскіх чыноў (дваран, духавенства і гарадоў) у герм. дзяржавах у 13—17 (18) ст. 2) Мясц. органы ўлады ў асобных ням. княствах у 16—17 ст. 3) Выбарны прадстаўнічы орган на ўзор рэйхстага ў Лівоніі ў 1419—1561; сходы дваран у Курляндыі (Курземе), Ліфляндыі і Эстляндыі ў 1561—1917.
4) Выбарны прадстаўнічы орган у дзяржавах Герм. саюза, Паўночна-Германскага саюза і Герм. імперыі ў 19 — пач. 20 ст., у карэнных землях (адм. адзінках) Аўстр. імперыі (Аўстра-Венгрыі, да 1918), землях Германскай (1919—34) і Аўстрыйскай (1919—38) рэспублік.
5) Назва заканад. органа (прымае зямельныя законы, выбірае і кантралюе ўрад зямлі) у землях ФРГ (акрамя Берліна, Брэмена, Гамбурга), Аўстрыі (акрамя Вены) і да 1952 у Германскай Дэмакратычнай Рэспубліцы.
6) Назва парламента ў княстве Ліхтэнштэйн.
т. 9, с. 119
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АПО́СТАЛ Даніла Паўлавіч
(14.12.1654—28.1.1734),
апошні выбарны гетман Левабярэжнай Украіны ў 1727—34. Ваенны дзеяч, удзельнік паходаў супраць Турцыі і Крыма, Паўн. вайны 1700—21. У 1708 прымкнуў да І.Мазепы, аднак у хуткім часе пакінуў яго. У 1722 удзельнічаў у Персідскім паходзе рус. войскаў. Садзейнічаў росту буйнога феад. землеўладання на Украіне, праводзіў палітыку запрыгоньвання левабярэжнага сялянства і часткі казацтва. Пасля смерці Апостала выбары гетмана на Украіне забаронены.
т. 1, с. 432
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ЗЕ́МСКАЯ ІЗБА́,
выбарны орган мясц. самакіравання ў Расіі ў сярэдзіне 16—1-й чвэрці 18 ст. Створана паводле земскай рэформы Івана IV. У З.і. ўваходзілі: земскі стараста, земскі дзячок, цалавальнікі; выбіраліся на 1—2 гады. Утрымліваліся мясц. насельніцтвам. У канцы 16—17 ст. З.і. падпарадкоўваліся ваяводу. З 1699 орган гар. самакіравання, складалася з бурмістраў, якіх выбіралі пасадскія людзі. У 1721—24 заменена магістратамі і ратушамі.
т. 7, с. 59
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ге́рцаг
(ням. Herzog)
1) выбарны правадыр племені ў старажытных германцаў;
2) буйнейшы тэрытарыяльны ўладальнік у сярэдневяковай Зах. Еўропе;
3) адзін з вышэйшых дваранскіх тытулаў у Зах. Еўропе.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
прэзі́дыум
(лац. praesidium)
1) выбарны орган, які кіруе сходам, нарадай, канферэнцыяй;
2) кіроўны орган некаторых арганізацый і ўстаноў, а таксама асобы, якія ўваходзяць у такі орган.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
канве́нт
(лац. conventus = сход)
выбарны орган з асобымі заканадаўчымі паўнамоцтвамі ў некаторых краінах;
нацыянальны к. — вышэйшы заканадаўчы і выканаўчы орган у Францыі ў час Французскай рэвалюцыі 1789—1799 гг.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
прэзідэ́нт
(ням. President, ад лац. praesidens, -ntis = літар. які сядзіць наперадзе)
1) выбарны кіраўнік дзяржавы ў большасці краін з рэспубліканскай формай праўлення;
2) кіраўнік буйной навукова-даследчай установы, таварыства, фірмы.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
камітэ́т
(фр. comité, ад лац. committere = даручаць)
1) выбарны орган, які кіруе якой-н. работай (напр. прафсаюзны к.);
2) орган дзяржаўнага кіравання з пэўнымі функцыямі (напр. Дзяржаўны камітэт Рэспублікі Беларусь па архітэктуры і будаўніцтву).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ду́ма 1, ‑ы, ж.
1. Мысль, разважанне, роздум. Думы і развагі пра зямлю, пра лепшае жыццё не давалі спакою ні майму бацьку, ні ўсёй астатняй тутэйшай беднаце. Кулакоўскі. У самотнай цішы перад сном Думы думае маці. Гілевіч.
2. Жанр гістарычнага народнага ўкраінскага эпасу, а таксама творы гэтага жанру. // Род вершаў на грамадзянскія, палітычныя тэмы ў рускай паэзіі пачатку 19 ст.
ду́ма 2, ‑ы, ж.
Выбарны орган цэнтральнай або мясцовага кіравання ў дарэвалюцыйнай Расіі. Баярская дума. Дзяржаўная дума. Гарадская дума.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прэзі́дыум
(лац. praesidium = абарона; старшынства)
1) выбарны орган, які кіруе сходам, нарадай, канферэнцыяй, а таксама асобы, якія ўваходзяць у такі орган;
2) кіруючы орган некаторых арганізацый і ўстаноў, а таксама асобы, якія ўваходзяць у такі орган.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)