iskrzyć się

незак.

1. сыпаць іскрамі;

2. іскрыцца, блішчаць, зіхацець

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

jaskrawieć

незак.

1. ярка блішчаць, зіхацець;

2. рабіцца (станавіцца) яркім

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

рант, ‑а, М ‑нце, м.

Вузкая палоска скуры па краях абутку, да якой прышываюцца адначасова падэшва і верх абутку. Прынесла маці .. [боцікі] увечары з мястэчка — чорненькія, бліскучыя, з чырвонымі падэшвамі .. І абцасы, і ранты блішчаць, б[ы] насмолены!.. Брыль.

[Ням. Rand.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

піўну́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.

Разм. Тое, што і піўная. Недалёка ад воласці ёсць піўнушка. Трымае яе Максім Гулейка. Колас. Танненькі гарнітур, і штаны блішчаць, як наваксаваныя, ад частай седні ў парыжскіх піўнушках. Паслядовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

залаце́ць, ‑ее; незак.

Разм.

1. Станавіцца залатым, набываць адценне, колер золата. На ўсходзе паволі залацее неба.

2. Вылучацца сваім залатым колерам; блішчаць, як золата (пра што‑н. залацістае, бліскучае). Залацеюць на першых праменнях сонца пяскі Сухіх грудоў. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ззя́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; незак.

1. Вылучаць ззянне.

Ззяюць зоркі.

На грудзях ветэрана ззяюць узнагароды.

2. перан., чым і ад чаго. Блішчаць, выражаючы якія-н. пачуцці (пра вочы), або свяціцца радасцю, шчасцем і пад. (пра чалавека).

Вочы ззяюць ад шчасця.

Твары людзей ззялі радасцю.

3. Тое, што і зеўраць.

У адной са сцен ззяла вялікая прабоіна.

|| наз. ззя́нне, -я, н. (да 1 знач. і пра вочы, твар, да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мігце́цца, ‑ціцца; незак.

1. Блішчаць няроўным святлом. Малюся я гэтаму сонцу на небе І зоркам, што ночкай мігцяцца. Купала.

2. Няясна віднецца, мільгаць. Праз туман бялесы Выплываюць дні рашучых бур... Зіхацяць у іх агні Загэсу І мігціцца блізкі Асінбуд... Таўбін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

люстрава́ць, ‑руе; незак.

1. Блішчаць, адсвечваць, як люстра ​1. Люструе гладзь возера.

2. Адлюстроўваць. Страха .. ужо даўнавата паспела замшэць і грузна апускалася над вокнамі, якія люстравалі ў сабе тыя медныя блікі, што доўгай палосаю застылі далёка над цёмнымі палямі. Пестрак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ніт​2

(ад лац. nitere = блішчаць)

адзінка яркасці паверхні, якая свеціцца, роўная яркасці паверхні ў 1 м​2 у перпендыкулярным да яе напрамку пры сіле святла ў 1 кандэлу.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Зірк ’погляд’, зірк! зір! выклічнік (ЭШ, рук.). Рус. дыял. зырк дзеяслоўны выклічнік ’глянь’, укр. зірк!, зирк! ’тс’, польск. zerk ’погляд’. Параўн. макед. ѕирканье ’падглядванне ў адтуліну’. Параўн. ст.-рус. зеркало, зеркило (XVI–XVII стст.), ст.-слав. зръцало люстра’. Ад прасл. ’кораня zьr‑ (гл. зрок, зрэнкі) у ступені zir‑ з суфіксам ‑kъ ці без яго. Таго ж кораня зара (гл.). І.‑е. *gʼher‑ ’свяціць (прамяніцца), блішчаць’: літ. žėrė́ti ’блішчаць’, англ. gray ’шэры’, ст.-ірл. grían ’сонца’. Покарны, 1, 441–442, Траўтман, 336 Фасмер, 2, 105–106; Шанскі 2, З, 110–111.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)