vi (anD) супрацо́ўнічаць, браць [прыма́ць] актыўны ўдзе́л (у чым-н.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
АЛЬДАСТЭРО́Н,
стэроідны гармон кары наднырачнікаў пазваночных жывёл і чалавека. Найб.актыўны з мінералакартыкоідаў, стымулюе вывядзенне калію і затрымку натрыю ў арганізме, процідзейнічае яго абязводжванню. Уплыў на іонны абмен рэалізуецца праз ныркі, кішэчнік, потавыя і слінныя залозы, шчэлепы і інш.Актыўны толькі ў свабодным стане; у крыві каля 50—75% альдастэрона звязана бялкамі. Сакрэцыя рэгулюецца рэнін-ангіятэнзіўнай сістэмай, узроўнем іонаў Na+ і K+ у крыві, кортыкатрапінам, сератанінам. Выкарыстоўваецца як лек. сродак пры адысонавай хваробе.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
апалаге́т
(гр. apologetes = прыхільнік, абаронца)
актыўны абаронца якой-н. ідэі, вучэння, парадкаў.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
падзві́жнік, ‑а, м.
1. Чалавек, які ў імя служэння богу падвяргае сябе доўгім малітвам і посту; аскет. Хрысціянску падзвіжнік.
2. Самаадданы працаўнік. Нястомны і вялікі падзвіжнік,.. [Чорны] і ў апошнюю хвіліну жыцця застаўся велічным у сваёй .. сціпласці.Вітка.//чаго. Актыўны, адданы грамадскі дзеяч. Падзвіжнік навукі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тэтрагна́та
(н.-лац. tetragnatha)
павук сям. тэтрагнатавых, які жыве ў траве і хмызняках па берагах вадаёмаў; актыўны драпежнік, знішчае мух, пільшчыкаў, вусачоў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
active
[ˈæktɪv]1.
adj.
1) руха́вы, жва́вы; энэргі́чны; непасе́длівы
2) акты́ўны, ажы́ўлены
an active market — ажы́ўлены ры́нак
3) дзе́йны; акты́ўны
an active volcano — дзе́йны вулька́н
to take an active part — браць дзе́йны ўдзе́л
on active duty — на дзе́йнай слу́жбе
4) дзе́йны стан
2.
n.
1) дзе́йны стан
2) актыві́ст -а, акты́ў -ву m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
чы́нны, ‑ая, ‑ае.
Кніжн.
1. Дзейсны, актыўны; непасрэдны. Ігнат быў камсамольцам. Ён браў чынны ўдзел ва ўсім камсамольскім жыцці.Лынькоў.Самы чынны ўдзел браў я ў рабоце школьнага літгуртка.Мележ.
2. Прасякнуты важнасцю, саліднасцю. Стараліся быць мужчынамі. Начлег нам здаваўся казкай. І з выглядам самым чынным Насілі вайсковыя каскі.Маркевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гальваната́ксіс
(ад гальвана- + таксісы)
актыўны рух інфузорый, некаторых зялёных водарасцяў, мікробаў, арыентаваны электрычным токам, што прапускаецца праз вадкасць, дзе яны знаходзяцца; разнавіднасць электратаксісу.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
акты́ўнасць
(ад актыўны)
уласцівасць актыўнага, дзейны ўдзел у чым-н., энергічная дзейнасць;
аптычная а. — здольнасць некаторых рэчываў, напр. кварцу, раствору цукру, паварочваць плоскасць палярызацыі святла.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
мабілізава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; зак. і незак.
1.каго-што. Правесці (праводзіць) мабілізацыю (у 1 і 2 знач.) каго-, чаго-н.
М. у армію.
2.каго (што) на што. Правёўшы неабходныя мерапрыемствы, прывесці (прыводзіць) у актыўны стан для дасягнення якой-н. мэты.
М. шырокія масы на пасадку лесу.
|| зак. таксама адмабілізава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны (да 1 знач.).
|| звар.мабілізава́цца, -зу́юся, -зу́ешся, -зу́ецца; -зу́йся; зак. таксама адмабілізава́цца, -зу́юся, -зу́ешся, -зу́ецца; -зу́йся (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)