суб’ектыві́зм, -у, м.
1. У філасофіі: светапогляд, які адмаўляе аб’ектыўныя законы развіцця і сцвярджае галоўную ролю асобнага суб’екта ў працэсе пазнання і грамадскай дзейнасці.
2. Асабістыя, суб’ектыўныя (у 2 знач.) адносіны да чаго-н.
С. у трактоўцы падзей.
|| прым. суб’ектыві́сцкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
су́ма, -ы, мн. -ы, сум, ж.
1. Вынік складання дзвюх або некалькіх велічынь.
2. Агульная колькасць чаго-н.
С. ведаў.
3. Пэўная колькасць грошай.
Атрымаць значную суму грошай.
◊
Кругленькая сума (разм.) — пра вялікія грошы.
|| прым. су́мавы, -ая, -ае (да 2 знач.; спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
супрацьпаста́віць, -ста́ўлю, -ста́віш, -ста́віць; -ста́ўлены; зак., каго-што каму-чаму.
1. Параўнаць, паказаўшы розніцу, процілегласць прыкмет аднаго і другога.
С. вывады двух даследаванняў.
2. Процідзейнічаючы, накіраваць супраць каго-, чаго-н.
С. розум сіле.
|| незак. супрацьпастаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. супрацьпастаўле́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
увагну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак., што.
1. Сагнуць, уціснуць унутр чаго-н., зрабіць паглыбленне ў чым-н.
2. Апусціць уніз, схіліць (галаву, плечы і пад.).
3. З цяжкасцю сагнуць.
Дрот цвёрды, насілу ўвагнуў.
|| незак. угіна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ува́жлівы, -ая, -ае.
1. Прасякнуты ўвагай (у 1 знач.), сканцэнтраваны.
У. слухач.
У. позірк.
2. Які праяўляе ўвагу (у 2 знач.); чулы.
У. гаспадар.
Уважліва (прысл.) аднесціся да просьбы старога чалавека.
3. Дастатковы для апраўдання чаго-н.
Уважлівая прычына.
|| наз. ува́жлівасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
уве́зці, увязу́, увязе́ш, увязе́; увязём, увезяце́, увязу́ць; увёз, уве́зла; увязі́; уве́зены; зак., каго-што ў што.
Везучы, даставіць куды-н., унутр чаго-н.
У. тавары з-за мяжы.
|| незак. уво́зіць, -о́жу, -о́зіш, -о́зіць.
|| наз. уво́з, -у, м.; прым. увазны́, -а́я, -о́е.
Увазная пошліна.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
угрунтава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; зак., што.
1. Зрабіць больш устойлівым, моцным, надзейным; усталяваць.
2. Прывесці пераканаўчыя доказы, матывы ў карысць чаго-н.; абгрунтаваць.
У. прычыну сваёй заявы.
|| незак. угрунто́ўваць, -аю, -аеш, -ае; наз. угрунто́ўванне, -я, н.
|| наз. угрунтава́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
узва́жыць, -жу, -жыш, -жыць; -жаны; зак.
1. каго-што. Вызначыць вагу каго-, чаго-н.
У. рыбу.
2. перан., што. Папярэдне абдумаць, ацаніць.
У. усе магчымасці.
|| незак. узва́жваць, -аю, -аеш, -ае.
|| звар. узва́жыцца, -жуся, -жышся, -жыцца (да 1 знач.); незак. узва́жвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
фунда́мент, -а і -у, М -нце, мн. -ы, -аў, м.
1. -а. Падмурак, аснова для сцен будынка і пад.
Заліць ф.
2. -у, перан. База, апора, аснова чаго-н.
Ф. ведаў.
Навуковы ф.
|| прым. фунда́ментны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Фундаментная пліта.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
чарці́ць, чарчу́, чэ́рціш, чэ́рціць; чэ́рцім, чэ́рціце, чэ́рцяць; чэ́рчаны; незак., што.
1. Праводзіць лінію, рысу.
Ч. лініі ў сшытку.
Ч. круг цыркулем.
2. Рабіць чарцёж чаго-н.
Ч. план дома.
|| зак. начарці́ць, -чарчу́, -чэ́рціш, -чэ́рціць; -чэ́рцім, -чэ́рціце, -чэ́рцяць; -чэ́рчаны.
|| наз. чарчэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)