футро́вы, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і футравы. Футровы каўнер. □ Адзін рукаў і палавіна футровага вылезлага каўняра звесілася ўніз з аконнай дзіркі. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цягні́к, ‑а, м.
Тое, што і поезд. Уся станцыя была забіта вагонамі і цягнікамі. Колас. Адзін за адным ішлі таварныя цягнікі. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чуба́сты, ‑ая, ‑ае.
Разм. Тое, што і чубаты. Быў такі Мікалай Салавей, ён прыехаў у наша сяло на пасяленне, даўгалыгі, чубасты. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шнар, ‑а, м.
Разм. Тое, што і шрам. Алесь закасаў рукаў і моцна пацёр запясці. На ім выступіў ледзь прыкметы шнар. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
штабні́к, ‑а, м.
Разм. Тое, што і штабіст. Свіліс чамусьці не пажадаў пераязджаць у іншы лагер у адным вагоне са штабнікамі. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шчыке́тнік, ‑а і ‑у, м.
Разм. Тое, што і штыкетнік. За рэдзенькім, густа пабеленым вапнай шчыкетнікам — звонкія галасы малечы і падлеткаў. Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
языка́сты, ‑ая, ‑ае.
Разм. Тое, што і языкаты. Кінуўся хлапец у спрэчку з языкастай удавой. Жычка. Буйное полымя шуганула языкастымі стужкамі. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ахво́сце 1 (БРС), рус. охвостье, ухвостье. Ад хвост ’тое, што застаецца ззаду’ (пры веянні), параўн. славен. hvost ’тс’, балг. опашка ’хвост’ і ’збожжа, што падае пры веянні адразу за лепшым’, гл. Лекс. Палесся, 58 і наст.
Ахво́сце 2 ’месца за ўзгоркам і паваротам ракі’ (рэч., Яшкін). Параўн. рус. ухвостье доўгае, вузкае заканчэнне вострава, задні канец прадмета, выток ракі’, паводле Фасмера, 4, 178, ад хвост (вострава).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Весяле́ц ’журавель’ (Мат. Гом., КСТ) разам з польск. wesełyk ’назва жураўля’ (Варш. сл.) і ўкр. весе́лик складаюць вузкі арэал, дзе гэта эўфемістычная назва, відавочна, даволі старая. Тое ж і ў Б. Грынчанкі: «Назва жураўля, якую трэба ўжываць замест журавель тады, калі гэтыя птушкі прылятаюць вясной, інакш будзеш журыцца цэлы год» (Грынч., 1, 141). Польск. wiesiołek ’асліннік, Oenothera’ і ’скрыпень, Epilobium’ не звязана з бел. весялец. Гл. васіле́ц.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вечарні́кі ’вячоркі’ (навагр., З нар. сл.) — вузкарэгіянальнае ўтварэнне пры дапамозе суф. ‑ік (< ‑ikъ) (ад прыметніка вячэрн‑і (< večerьn‑ь)). Першапачатковае Nomen agentis семантычна стала абазначаць Nomen abstractum і м. р. мн. л. (у дадзеным выпадку звычайна femininum або pluralia tantum; параўн. вечарніца, вячоркі). Такая змена роду абумоўлена, відаць, тым, што словаўтваральная аснова вечар‑ м. р.; тое ж і ў іншых слав. гаворках; параўн. польск. wieczorynek ’забава ўвечары’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)