Verbum

ліне́йка¹, -і, ДМ -не́йцы, мн. -і, -не́ек, ж.

1. Прамая лінія на паперы або дошцы, якая дапамагае пісаць роўнымі радкамі.

Сшытак у лінейку.

2. Інструмент, прылада ў выглядзе планкі для вычэрчвання прамых ліній, для вымярэння.

Маштабная л.

Лагарыфмічная л. (прыбор для вылічэнняў).

3. Строй у шарэнгу; збор (школьны, вайсковы), на якім удзельнікі выстраены ў шарэнгі.

Пастроіцца ў лінейку.

4. Адна з дарожак унутры лагера, якая падзяляе яго на прамавугольныя ўчасткі (спец.).

|| памянш. ліне́ечка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

|| прым. ліне́ечны, -ая, -ае (да 1, 2 і 3 знач.).

ліне́йка², -і, ДМ -не́йцы, мн. -і, -не́ек, ж. (уст.).

Мнагамесны адкрыты экіпаж з бакавымі падоўжанымі сядзеннямі.

|| прым. ліне́ечны, -ая, -ае.

ліне́йны, -ая, -ае.

1. Які мае выгляд лініі, складаецца з ліній, мае адносіны да лініі (у 1 знач.).

Л. арнамент.

Лінейныя меры даўжыні.

2. Тое, што і рэгулярны (у 2 знач.; уст.).

Лінейныя войскі.

3. Які складае аснову баявых злучэнняў флоту.

Л. крэйсер.

4. Прызначаны для абслугоўвання лініі сувязі ці шляхоў зносін.

Лінейная міліцыя.

Л. манцёр.

○

Лінейная скорасць — скорасць руху, якая вызначаецца па даўжыні шляху, пройдзенага за адзінку часу.

ліне́йчаты, -ая, -ае.

Які мае на сваёй паверхні лініі ў адным напрамку.

Л. ліст.

|| наз. ліне́йчатасць, -і, ж.

лінёўка, -і, ДМ -нёўцы, ж.

1. гл. лінеіць.

2. Спосаб, характар лінеення.

Косая л.

Л. ў клетачку.

лі́нза, -ы, мн. -ы, лінз і -аў, ж.

Род аптычнага шкла з крывалінейнымі, звычайна сферычнымі паверхнямі.

Выпуклая л.

|| прым. лі́нзавы, -ая, -ае.

лі́нія, -і, мн. -і, -ній, ж.

1. Рыса на плоскасці, паверхні або ў прасторы.

Прамая л.

Ломаная л.

2. Рыса, якая вызначае кірунак, мяжу, узровень чаго-н.

Берагавая л.

Л. гарызонту.

3. Размяшчэнне чаго-н. у адзін рад.

Л. ўмацавання.

4. Шлях (чыгуначны, водны і інш.) зносін, напрамак якіх-н. перадач.

Паветраная л.

Трамвайная л.

Тэлеграфная л.

5. Паслядоўны рад продкаў, нашчадкаў, аб’яднаных кроўнымі сувязямі.

Л. роду.

6. перан. Напрамак, спосаб дзеянняў, думак, поглядаў.

Л. паводзін.

7. перан. Галіна якой-н. дзейнасці.

Працаваць па грамадскай лініі.

8. Старая руская мера даўжыні, роўная 1/10 цалі.

◊

Весці (гнуць) сваю лінію (разм.) — дамагацца свайго.

Ісці па лініі найменшага супраціўлення — выбіраць найбольш лёгкі спосаб дзеянняў, ухіляючыся ад цяжкасцей.

лінка́р, -а, мн. -ы, -аў, м.

Скарачэнне: лінейны карабель; вялікі добра ўзброены ваенны карабель, прызначаны для буйных баявых аперацый.

ліно́леум, -у, м.

Трывалы палімерны матэрыял для пакрыцця падлогі.

|| прым. ліно́леумавы, -ая, -ае.

лі́нуцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -нецца; зак.

Паліцца, хлынуць патокам.