Verbum

нада́ць, -да́м, -дасі́, -да́сць; -дадзі́м, -дасце́, -даду́ць; нада́ў, -дала́, -дало́; нада́й; -да́дзены; зак.

1. што. Даць, прыдаць чаму-н. якую-н. форму, выгляд, якасць, уласцівасць і пад.

Н. пастанове сілу закона.

Н. сур’ёзны выраз твару.

2. што. Прысвоіць каму-н. званне, надзяліць паўнамоцтвамі і пад.

Н. званне заслужанага дзеяча навукі.

Н. чын маёра.

3. што. Выявіць у якой-н. форме.

Н. гліне форму гаршка.

4. перан., што. Аднесціся, паставіцца пэўным чынам да чаго-н.

Н. вялікае значэнне гэтаму выпадку.

5. што і чаго. Павялічыць, зрабіць больш прыкметным што-н. у кім-, чым-н.

Н. рашучасці абмеркаванню падзеі.

|| наз. нада́нне, -я, н.

надба́віць, -ба́ўлю, -ба́віш, -ба́віць; -ба́ўлены; зак., што і чаго (разм.).

Тое, што і набавіць.

|| наз. надба́ўка, -і, ДМ -ба́ўцы, мн. -і, -ба́вак, ж.

надба́ўка, -і, ДМ -ба́ўцы, мн. -і, -ба́вак, ж.

1. гл. надбавіць.

2. Надбаўленая сума.

Атрымаць надбаўку.

|| прым. надба́вачны, -ая, -ае.

надба́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; зак., што і чаго (разм.).

Прыдбаць, намножыць чаго-н.

Н. дабра.

надбі́ць, -даб’ю́, -даб’е́ш, -даб’е́; -даб’ём, -даб’яце́, -даб’ю́ць; зак., што.

Зрабіць невялікую расколіну.

Н. кубак.

Н. яйцо.

|| незак. надбіва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

надбро́ўе, -я, мн. -і, -яў, н.

Частка лба над брывамі.

надбро́ўны, -ая, -ае.

Які знаходзіцца над брывамі.

Надброўныя дугі.

надбудава́ць, -ду́ю, -ду́еш, -ду́е; -ду́й; -дава́ны; зак., што.

Пабудаваць зверху, павялічыць у вышыню.

Н. другі паверх.

|| незак. надбудо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. надбудо́ўванне, -я, н. і надбудо́ва, -ы, ж.

надбудо́ва, -ы, мн. -ы, -до́ў, ж.

1. гл. надбудаваць.

2. Тое, што надбудавана.

Цагляная н. дома.

3. Сукупнасць ідэй і поглядаў грамадства (палітычных, прававых, рэлігійных, мастацкіх, філасофскіх), адпаведных ім устаноў і ідэалагічных грамадскіх адносін, якія вызначаюцца эканамічным базісам і, у сваю чаргу, уздзейнічаюць на яго.

|| прым. надбудо́ўчы, -ая, -ае (да 3 знач.).

на́двае, прысл.

На дзве часткі, папалам.

Разрэзаць н.

◊

Бабка надвае варажыла (разм.) — яшчэ невядома, што будзе на справе, можа быць так і інакш.