Verbum

алітэра́цыя, ‑і, ж.

Паўтарэнне аднолькавых або блізкіх зычных для ўзмацнення гукавой выразнасці паэтычнай мовы, якое дасягаецца адпаведным падборам слоў, напрыклад: Голасам моцы, ціха і важна Гром пракаціўся ўгары. Колас.

анамастыко́н, ‑а, м.

Спец.

1. Слоўнік або спіс уласных імён рознага тыпу, складзены паасобку для кожнай катэгорыі імён.

2. Сукупнасць уласных імён пэўнага этнасу для таго ці іншага перыяду.

[Грэч. onomastikón.]

адапта́цыя, ‑і, ж.

1. Прыстасаванне арганізмаў або органаў пачуццяў да навакольных умоў. Адаптацыя вока.

2. Спрашчэнне (палягчэнне) тэксту (напрыклад, літаратурна-мастацкага твора) для тых, хто пачынае вывучаць замежную мову.

[Ад лац. adaptatio — прыстасаванне.]

аднавяско́вец, ‑коўца, м.

Жыхар або ўраджэнец вёскі ў дачыненні да кагосьці іншага з гэтай вёскі. Перасяленцы пазнаюць сваіх былых аднавяскоўцаў і з мужчынамі, якія выходзяць на вуліцу, вітаюцца. Галавач.

абхітры́ць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., каго-што.

Перамагчы каго‑н. хітрасцю, перахітрыць. [Рыбак] усё думаў, прыкідваў: і так і гэтак, каб як абхітрыць паліцыю, выкруціцца або хоць адцягнуць кару. Быкаў.

дзягця́рны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да дзёгцю, уласцівы дзёгцю. Дзягцярны пах. // Прызначаны для вырабу дзёгцю. Дзягцярны завод. // Прыгатаваны з дзёгцю або з прымессю дзёгцю. Дзягцярная мазь. Дзягцярнае мыла.

дыяло́г, ‑у, м.

1. Размова паміж дзвюма або некалькімі асобамі.

2. Частка літаратурнага твора ў выглядзе размовы дзеючых асоб. Аўтару ўдаюцца дыялогі. // Літаратурны твор, напісаны ў форме размовы, гутаркі.

[Грэч. diálogos.]

дэнатура́цыя, ‑і, ж.

Змяненне уласцівасцей бялку пад уплывам хімічных і фізічных умоў.

•••

Дэнатурацыя спірту — дабаўленне ў спірт атрутных або непрыемных на смак рэчываў, каб зрабіць яго непрыгодным для піцця.

[Фр. dénaturation.]

манса́рда, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.

Жылое памяшканне пад самай страхой дома з косай столлю або сцяной. Па добра знаёмай крутой лесвіцы з абцёртымі прыступкамі.. [Вера] ўзабралася на мансарду. Асіпенка.

[Фр. mansarde.]

мель, ‑і, ж.

Неглыбокае месца ў рэчцы, возеры або моры, небяспечнае для суднаходства. На мелі, прыціскаючыся да пясчанага дна, чародкамі плавалі шэрыя печкуры. Гурскі.

•••

Сесці на мель гл. сесці.