ДЖО́НКА

(малайскае djong, скажонае кіт. чуань судна),

грузавое драўлянае ветразевае судна з шырокімі і высока прыўзнятымі кармой і носам. Мае 2—4 мачты. Ветразі чатырохвугольнай формы з цыновак і бамбукавых рэек. Асадка невялікая, грузападымальнасць да 600 т. На Дж. перавозяць грузы, выкарыстоўваюць як жыллё. Распаўсюджаны ў Паўд.-Усх. Азіі.

Джонка.

т. 6, с. 89

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Аўчуга́н ’аўчарка, сабака, які вартуе авечак’ (Нас.). Экспрэсіўнае ўтварэнне ад аўца па тыпу ваўчуган ’бялізны воўк’, зладзюган ’злодзей’, якім адпавядаюць формы на ‑у́га (‑ю́га): ваўчуга, зладзюга, параўн. Карскі 2-3, 33. Адсутнасць або незафіксаванасць зыходнай формы *аўчу́га, магчыма, указвае на сувязь (частковая калька?) з літ. avìganis ’аўчар’, ’аўчарка’ (Атрэмбскі, Gramatyka, 193, 212).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

гармо́нія

(лац. harmonia, ад гр. harmonia = сувязь, сугучнасць, зладжанасць)

1) мілагучнасць, зладжанасць, прыемнасць гучання (напр. г. гукаў);

2) суразмернасць, узаемная адпаведнасць у спалучэнні чаго-н. (напр. г. інтарэсаў, г. формы і зместу).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

аванбе́к

(фр. avant-bec, ад avant = наперадзе + bec = выступ)

перасоўнае металічнае мацаванне замкнёнай цыліндрычнай або авальнай формы; выкарыстоўваецца пры шахтавых работах у нястойкіх пародах і пад рэчышчамі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

бісмалі́т

(ад гр. bysma = корак + -літ)

інтрузія 2 канічнай або цыліндрычнай формы, што дасягае паверхні Зямлі ці заканчваецца ў тоўшчы асадачных парод, паднімаючы іх у выглядзе купала.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

га́рда

(фр. garde)

металічная пласцінка выпуклай формы на дзяржанні шпагі, рапіры або дужка на дзяржанні шаблі для абароны рукі ад ранення ў час фехтавання і ў паядынку.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

гетэразіго́тнасць

(ад гетэразігота)

уласцівы якому-н. арганізму стан, пры якім яго гамалагічныя храмасомы маюць розныя формы (алелі) таго ці іншага гена або адрозніваюцца ўзаемаразмяшчэннем генаў (параўн. гомазіготнасць).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

гідрамо́дуль

(ад гідра- + модуль)

1) паказчык расходу вады на адзінку плошчы за пэўны прамежак часу;

2) шчыт з выразам пэўнай формы для вымярэння сярэдніх расходаў вады ракі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

імажыні́зм

(рус. имажинизм < англ. imagism, ад image = вобраз)

дэкадэнцкая фармалістычная плынь у рускай і беларускай паэзіі 1920-х гадоў, якая сцвярджала вызваленне формы, вобраза ад зместу, ідэі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ксіло́метр

(ад ксіла- + -метр)

прыбор для вызначэння аб’ёмаў цел няправільнай формы (раней гал. ч. драўніны) шляхам вымярэння аб’ёму вадкасці, якую выцясняюць гэтыя целы пры апусканні ў сасуд.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)