Тонь1 ’тоня’ (Сцяшк.), ’затон, вір’ (ТС), ’месца, дзе можна закінуць невад’ (мёрск., Жыв. НС), ’адзін заход з рыбнай снасцю і адзін улоў’ (паст., Сл. ПЗБ), ’вялікі невад’ (трак., Сл. ПЗБ), ’частка вуды, лескі’ (іўеў., Сл. ПЗБ), ’сетка (на рыбу)’ (Барад.). Гл. то́ня, лічыцца больш позняй формай, што ўзнікла ў выніку трансфармацыі канца слова, параўн. польск.woń ’пах, смурод’ < прасл.*vonʼa ’тс’ (Крытыкі, PF, 7, 228; Борысь, 708) і пад.
Тонь2 ’ход, рух’ (Сцяшк.). Рэдкае слова, адносна якога выказваецца меркаванне, што яно звязана чаргаваннем галосных з цягнуць (гл.), што, магчыма, узыходзіць да *tęti ’цягнуць’ < і.-е.*ten‑ ’тс’ з зыходным значэннем ’цяга’, параўн. рус.тять ’ісці’, укр.стена́тися ’кінуцца (пачаць рух)’, якія маюць адпаведнікі ў лац.tenor ’раўнамерны рух’, ст.-ірл.tēit ’ідзе’ (Мяркулава, Этимология–1975, 54–55). Хутчэй за ўсё, аналагічнага паходжання з аманімічным яму папярэднім словам, падрабязней гл. тоня.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
раско́л¹, -у, м.
1.гл. раскалоць.
2. Месца, па якім што-н. расколата або раскалолася; трэшчына.
3.перан. Раздзяленне каго-, чаго-н. на групы, часткі, абумоўленае наяўнасцю рознагалоссяў.
Р. у грамадстве.
4. Рэлігійна-грамадскі рух у Расіі, які ўзнік у сярэдзіне 17 ст., быў накіраваны супраць афіцыйнай царквы і закончыўся ўтварэннем стараверства.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
рэвалюцы́йны, -ая, -ае.
1.гл. рэвалюцыя.
2. Які выражае ідэі рэвалюцыі, накіраваны на ажыццяўленне рэвалюцыі.
Рэвалюцыйная барацьба.
Р. рух.
3. Устаноўлены рэвалюцыяй, які замацоўвае яе дасягненні.
Р. ўрад.
Рэвалюцыйная законнасць.
4. Які ўносіць рэвалюцыю (у 2 знач.) у якую-н. галіну жыцця.
Рэвалюцыйныя пераўтварэнні ў тэхніцы.
|| наз.рэвалюцы́йнасць, -і, ж. (да 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дрэйф, ‑у, м.
1.Рух ільдоў, судна і пад. пад дзеяннем ветру або цячэння.
2. Адхіленне судна або самалёта ад узятага курсу пад дзеяннем чаго‑н.
•••
Легчы ў дрэйфгл. легчы.
[Ад. гал. drijven.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ВЕТРААГРЭГА́Т,
сістэма з ветрарухавіка і машын (механізмаў), якія ад яго прыводзяцца ў рух (помпы, электрагенератары і інш.). З’яўляецца асн. (сілавой) часткай ветраэнергетычнай устаноўкі, ветрака і інш.