усхапі́цца, -хаплю́ся, -хо́пішся, -хо́піцца; зак.
1. Хуткім рухам падняцца з месца.
У. з крэсла.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Хутка і нечакана пачацца.
Пасля адлігі ўсхапіўся мароз.
Усхапілася полымя.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Нечакана ўтварыцца, з’явіцца (пра мазалі, прышчы і пад.).
Усхапіліся крывавыя мазалі.
|| незак. усхо́плівацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
там
1. нареч. там;
там и тут там і тут;
там и сям там і сям, дзе-нідзе́;
вот там вось там;
там же там жа;
2. нареч. (потом, затем) там, пасля́, по́тым;
там ви́дно бу́дет там (пасля́, по́тым) віда́ць бу́дзе;
3. част. там;
что бы там ни́ было што б там ні было́;
◊
како́е там! дзе там!;
чего́ там! чаго́ там!
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
рэстытуцыя,
аднаўленне арганізма пасля пашкоджання, поўная рэгенерацыя.
т. 14, с. 28
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
хіста́нне ср.
1. кача́ние, колеба́ние, раска́чивание, шата́ние; см. хіста́ць 1, хіста́цца 1;
2. перен. (нерешительность) колеба́ние;
пасля́ до́ўгіх ~нняў я даў зго́ду — по́сле до́лгих колеба́ний я дал согла́сие
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
безадшчына У актах (1511). Маёнтак, які застаўся пасля смерці бясспадчыннага ўладальніка (Нас. АУ, Пол.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
ра́гі Ручайкі пасля дажджу; струменьчыкі вады на крынічным месцы (Нясв.). Тое ж рэгі (Маладз.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
Ачу́хацца ’апомніцца’ (Касп.), ’аправіцца пасля цяжкай хваробы’ (Бір. Дзярж.), ’апрытомнець’ (Шат., КЭС, лаг.), ’абжыцца крыху пасля нягод’ (Юрч. Сін.), рус. очухаться ’апрытомнець, паправіцца, выздаравець’. Да этымалогіі параўн. вычухаць ’перанесці хваробу, недамаганне’ (Шат.), рус. очухать ’адчуць’, учухать, якія разам з чухаць ’адчуваць, нюхаць’ узыходзяць да čuti ’чуць’, параўн. Фасмер, 4, 388; Слаўскі, 1, 108; Махэк₂, 102.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ву́точка ’рабро ў кошыку’ (КСТ). Відаць, ад вы́тачка з характэрным для поўдня Беларусі пераходам ы > у пасля губных.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Каму́ха ’рэшткі семя пасля выціскання з яго алею’ (навагр., Сл. паўн.-зах.) — у выніку перастаноўкі⇉да макуха (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Паўгодкі ’паўгодзе’ (Нас.), ’паўгода пасля смерці’ (Яшкін, вусн. паведамл.). Да паў- і год (гл.). Суфікс, як у памінкі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)