крывато́лкі, ‑аў; адз. няма.
Няправільныя, неабгрунтаваныя разважанні, выказванні адносна каго‑, чаго‑н. Аформіць свой шлюб вырашылі неадкладна, каб не было пра .. [Ганну], як настаўніцу, якіх крыватолкаў. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
невядо́ма, безас. у знач. вык.
Няма звестак аб кім‑, чым‑н. Дзе .. [Валодзя], што з ім — невядома ўжо тры дні. Васілеўская. На што.. [Пракоп Сыс] толькі спадзяваўся — невядома. Вітка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паза́дкі, ‑аў; адз. няма.
Адходы, астаткі пры малацьбе або веянні. Бабка насыпала ў маленькі мяшэчак, пашыты з старога рукава, крыху ячменных пазадкаў і прынесла ўнуку. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прабасі́ць, ‑башу, ‑басіш, ‑басіць; зак., што і без дап.
Разм. Сказаць што‑н. або праспяваць басам. — Ды нам заседжвацца і няма калі, гаспадынька, — прабасіў салдат. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сме́шкі, ‑шак; адз. няма.
Жарты, насмешкі. Ганна слухала гэтыя гарэзныя смешкі, спрэчкі, але ні разу, ніводным словам не адгукнулася на іх. Мележ.
•••
Смешкі строіць гл. строіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узрыва́льнік, ‑а, м.
Прыстасаванне ў міне, снарадзе і пад., якое выклікае выбух, узрыў. Спачатку .. [Аўгіння] баялася, але Мікола пераканаў, што снарады абясшкоджаны — у іх няма ўзрывальнікаў. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыткну́цца сов., разг.
1. прикосну́ться, притро́нуться;
п. па́льцам да гара́чай кастру́лі — прикосну́ться (притро́нуться) па́льцем к горя́чей кастрю́ле;
2. приткну́ться;
няма́ дзе п. — не́где приткну́ться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
Карамы́сла, каромысел, укр. коромисло, рус. коромысло. Надзейнай этымалогіі няма. Гл. Фасмер, 2, 334; Папоўска–Таборска, SOr, 17, 369–370; Трубачоў, Этимология–1972, 40.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
като́ры, -ая, -ае, займ.
1. пыт. і адносны. Які іменна, які з некалькіх, які па парадку. К. сыну год? К. раз едзеш у Полацк? Вазьмі касу, каторай учора касіў.
2. неазнач. Не першы, не адзін, а некалькі. К. раз іду я гэтым лесам. К. год чакаем сына на пабыўку. К. час няма добрага надвор’я.
3. неазнач., часцей мн. Іншыя, некаторыя (разм.). Каторыя ўжо прыехалі, а каторыя яшчэ ў дарозе.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс, часткова)
слых, -у, м.
1. Адно з пяці знешніх пачуццяў, якое дае магчымасць успрымаць гукі. Органы слыху.
2. Здольнасць правільна ўспрымаць і аднаўляць музычныя гукі. Абсалютны с. Падбіраць музыку на слых.
3. Вестка, гаворка пра каго-н., звычайна нічым яшчэ не падмацаваная. Сярод людзей пра гэта пайшоў нядобры с.
◊
Ні слыху ні дыху (разм.) — няма ніякіх вестак.
|| прым. слыхавы́, -а́я, -о́е (да 1 і 2 знач.). Слыхавыя органы. С. апарат.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс, часткова)