павелічэнне колераадчувальнасці фатаграфічнай эмульсіі ўвядзеннем у яе сенсібілізатараў, якія робяць эмульсію ўспрымальнай да прамянёў любога колеру (параўн.артахраматызацыя).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
фа́рба
(польск. farba, ад ням. Farbe)
1) каляровае рэчыва, якім афарбоўваюць прадметы;
2) колер, барва (напр. фарбы восені);
3) перан. сродкі мастацкага апісання; згушчаць фарбы — перабольшваць.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Мушке́т1 ’старажытнае буйнакалібернае ружжо з кнотам для запальвання замка’ (ТСБМ, БелСЭ), ’самаробны пісталет’ (Бяльк.). Сучасная форма з рус.мушкет ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 86). Аднак ст.-бел.мушкетъ ’тс’ (1616 г.) запазычана са ст.-польск.muszkiet, якое з франц.mousquet ’тс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 69).
Мушке́т2 ’бузіна, Sambucus L.’ (Бяльк.). Няясна. Магчыма, ад мушкат, мускат (ст.-бел.мушкатела ’сорт віна і вінаграду’) паводле падабенства (ягады, колер?).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пу́рпур ’ярка-чырвоны колер, фарба’ (ТСБМ), ст.-бел.пурпура ’тс’; сюды ж пурпуро́вачка (пра дзяўчыну) (карэліц., Марц.). Запазычана з ням.Purpur праз рус.пу́рпур ’тс’, або з лац.purpura, магчыма, праз польск.purpura (параўн. Булыка, Лекс. запазыч., 111), вядомага з XVI ст. (Банькоўскі, 2, 966), што ўзыходзяць да грэч.πορφύρα ’фарба з соку мідыі; тканіна, афарбаваная гэтым сокам’, што ў сваю чаргу паходзіць з невядомай палеабалканскай мовы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сураві́зна ’нябеленае льняное палатно’ (в.-дзв., астрав., мін., Сл. ПЗБ; ашм., Нар. ск.; мёрск.Ск. нар. мовы), ’прыродная афарбоўка саматужных нітак і палатна сівога ці рудаватага колеру’ (Варл.), ’рудая вада ад суравога палатна’ (шчуч., швянч., віл., Сл. ПЗБ), ’суравы, руды колер’ (смарг., лід., Сл. ПЗБ), ’балота з іржавай вадой’ (швянч., Сл. ПЗБ). Да суравы́ з суф. ‑ізна, аб якім гл. Сцяцко, Афікс. наз., 103.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сівагра́к ‘тое, што і сіваваронка’ (ТСБМ, Нас., Ласт., Байк. і Некр., Гарэц., Дэмб. 1, Меер Крыч., ТС), сівігра́к ‘тс’ (Бяльк.), сівагра́ка ‘тс’ (маг., ЛА, 1). Укр., рус.сивогра́к ‘тс’. Да сівы і грак, гл. (Праабражэнскі, 2, 283; Фасмер, 3, 616); паводле Ніканчука (БЛ, 9, 59), першая частка складанага слова характарызуе колер апярэння, а другая — вынік збліжэння анаматапеічнага кораня з грак (гл.), параўн. сівадрака, сівакрака (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
rose1[rəʊz]n.
1.bot. ру́жа
2. ружо́вы ко́лер
♦
be coming up rosesinfml знахо́дзіцца ў выда́тным ста́не;
have roses in one’s cheeksinfml ≅ кроў з малако́м; як ма́каў цвет
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
палымя́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае ярка-чырвоны колер, колер полымя. Злева, на фоне медна-залатога, палымянага захаду, вырысоўваецца з сіняй вады цёмны сілуэт другой гары.В. Вольскі.
2.перан. Палкі, страсны. Палымяны рэвалюцыянер. Палымяны патрыятызм. □ Плошча запоўнена чырвонаармейцамі, рабочымі. На высокай драўлянай трыбуне — знаёмая постаць Ільіча. Правадыр звяртаецца да народа з палымянай прамовай.Шматаў.Заспявай мне песню тую, Што з палёў збіраеш, Што ў сэрцы палымяным Для мяне хаваеш.Русак.// Прасякнуты страснасцю, запалам. Палымяныя выступленні газеты дапаўнялі лістоўкі.Пятніцкі.// Які вырашае палкасць, страснасць. З глыбінь дзесяцігоддзяў у цяжкія для савецкага народа дні гучаў палымяны голас выдатнага беларускага паэта Максіма Багдановіча.Шкраба.Светлячкі капцілак не ў сілах прыхаваць палымянага бляску людскіх вачэй. Там гарыць нянавісць, якая мацней за ўсе агні на свеце.Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ruby
[ˈru:bi]1.
n., pl. -bies
1) рубі́н -у m.
2) рубі́навы ко́лер
2.
adj.
рубі́навы
ruby lips — рубі́навыя ву́сны
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
mahogany
[məˈhɑ:gəni]
n., pl. -nies
1) чырво́нае дрэ́ва (матэрыя́л і дрэ́ва)
2) мэ́бля з чырво́нага дрэ́ва
3) ко́лер чырво́нага дрэ́ва
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)