Verbum

анлайнавы слоўнік

цвярдзе́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.

1. Станавіцца цвёрдым, больш цвёрдым (у 2–7 знач.). З поўначы цягнула сухім холадам, зямля прыкметна пачала цвярдзець. Хомчанка.

2. перан. Станавіцца непахісным, мужным, вынослівым. Мы помнім, як трубы трубілі трывогу, як сэрцы ад болю цвярдзелі, што камень. Броўка. Звычайна пасіўная, нават кволая, .. [маці] непахісна цвярдзела, калі што датычылася дзяцей або яе асабіста. Карпаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Плі́тніца ₁ ’куча камення’ (шчуч., Сл. рэг. лекс.). Да пліта ’камень’ (гл.) і суф. ‑ніц‑а (Сцяцко, Афікс. наз., 164).

◎ Плі́тніца ₂ ’цагельня’ (добр., Мат. Гом.). Да пліта ’цэгла’, якое сустракаецца ўжо ў XII ст. (Кірыла Тураўскі) і, відаць, узыходзіць да ст.-грэч. πλίνθο, ’плоская цэгла, плінфа’ і суф. ‑иіц‑а са значэннем месца. Параўн. рус. пск. платня ’месца, кар’ер, дзе з горных парод здабываюць пліты’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

АЛЯСКІ́Т

(ад назвы п-ва Аляска, дзе ўпершыню знойдзены),

інтрузіўная субшчолачная горная парода; граніт, у якім менш за 5% цёмнаколерных мінералаў. Складаецца з каліевага палявога шпату (каля 65%) і кварцу (каля 35%). Структура крышт.-зярністая, радзей парфірападобная. Колер мяса-чырвоны, ружовы, белы, светла-шэры. Магматычнага, іншы раз метасаматычнага паходжання. Утварае буйныя масівы. Выкарыстоўваецца ў вытв-сці шкла, тонкай керамікі, як буд. друз і абліцовачны камень.

т. 1, с. 300

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

КУРАПА́ЦЕНКА Фёдар Кузьміч

(2.3.1903, в. Малыя Бялевічы Быхаўскага р-на Магілёўскай вобл. — 16.5.1993),

бел. вучоны ў галіне землеўпарадкавання. Праф. (1961). Скончыў БСГА (1931), у 1939—91 працаваў у ёй. Навук. працы па землеўпарадкаванні, картаграфіі і геадэзіі.

Тв.:

Землеустроительное картографирование зон деятельности МТС и административных районов. Горки, 1957;

Проблемы современного землеустройства. Мн., 1977 (у сааўт.).

Крыж і камень на ўшанаванне памяці ахвяр рэпрэсій у **Курапатах**.

т. 9, с. 42

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

stony

[ˈstoʊni]

adj.

1) камяні́сты

a stony beach — камяні́сты пляж

2) цьвярды́, як ка́мень, каме́нны

3) скамяне́лы

a stony stare — по́зірк бяз вы́разу й пачуцьця́

a stony heart — каме́ннае сэ́рца

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

emerald

[ˈemərəld]

1) смара́гд -у m. (сьве́тла-зялёны кашто́ўны ка́мень)

2) сьве́тла-зялёны ко́лер

3) Print. эмэра́льд -у m. (шрыфт 6 1/2 пу́нктаў)

adj.

сьве́тлазялёны, смара́гдавы

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

Ка́аба

(ар. ka’bah, ад ka’b = куб)

мячэць у Мецы, пабудаваная ў форме куба, у сцяну якой умураваны «чорны камень», што нібыта ўпаў з неба; служыць месцам паломніцтва мусульман.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

кара́л

(лац. corallium, ад гр. karallion)

1) марская жывёла (паліп 1), якая жыве нерухомымі калоніямі на скалах;

2) чырвоны, ружовы або белы камень з вапнавага адкладання гэтай жывёлы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

карналі́т

[ням. Karnallit, ад R. Carnall = прозвішча ням. геолага (1804—1874) + гр. lithos = камень]

мінерал класа хларыдаў, пераважна белага колеру або бясколерны, з якога атрымліваюць калійныя солі, магній.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

кро́млех

(ад брэтон. crom = круг + lech = камень)

культавае збудаванне эпохі неаліту і бронзавага веку ў выглядзе акруглых загарод з вялікіх камянёў у Паўн. Францыі, Англіі і іншых краінах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)