урачы́сты, -ая, -ае.

1. Які мае адносіны да ўрачыстасці (у 2 знач.), звязаны з урачыстасцямі, які суправаджаецца ўрачыстасцю.

У. дзень.

У. парад войск.

Урачыстае пасяджэнне.

2. Важны, знамянальны; які вызначаецца велічнасцю; сур’ёзны.

Урачыстая хвіліна развітання.

У. голас.

У. выгляд.

3. Надзвычай важны па значэнні, змесце.

Урачыстая клятва.

Урачыстыя словы прысягі.

|| наз. урачы́стасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

хадавы́, -а́я, -о́е.

1. гл. ход.

2. Які знаходзіцца на хаду, у эксплуатацыі.

Х. транспарт.

3. Які мае вялікі попыт; які знаходзіцца ў шырокім ужытку (разм.).

Х. тавар.

Хадавая тэма.

4. Які многа дзе бываў, ведае справу; лоўкі, растаропны (разм.).

Хадавая жанчына.

5. Звязаны з перамяшчэннем у пэўны перыяд у пэўным напрамку (спец.).

Хадавая рыба.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

АФІЦЫЁЗ

(ад лац. officiosus паслужлівы),

1) друкаваны орган, які фармальна не звязаны з урадам, але на справе праводзіць яго палітыку.

2) Тэрмін, які выкарыстоўваецца пры вызначэнні людзей афіц. Колаў.

т. 2, с. 134

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БАРАНЕ́Ц,

украінскі ганчарны посуд. У аснове формы — традыцыйная пасудзіна-бочачка ў выглядзе барана. Упрыгожваецца лепкай і размалёўкай, каляровай палівай. З 15 ст. атрыбут, звязаны з абрадамі сватаўства і вяселля.

т. 2, с. 298

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

◎ Каро́н, клясці ў карон ’праклінаць не на жыццё, а на смерць’ (Нар. словатв.). Ад карай (выраз, мабыць. звязаны з бытам беларускіх татараў). Націскное а перайшло ў о.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Трыса́ ‘пілавінне’, тріса́ ‘тс’ (раг., стол., ЛА, 1). Варыянт з метатэзай ад ты́рса (гл.), магчыма, звязаны з пераносам націска з асновы на канчатак, параўн. Векслер, Гіст., 216.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

сімфані́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да сімфоніі (у 1 знач.); звязаны з музычнай формай сімфоніі. Сімфанічная творчасць. Сімфанічная распрацоўка тэмы.

2. Прызначаны для выканання ансамблем смычковых, духавых і ўдарных інструментаў. У канцэртных залах гучаць сімфанічныя, харавыя, камерна-інструментальныя творы рускіх, зарубежных і савецкіх кампазітараў. «Звязда». // Звязаны з такім выкананнем. Сімфанічны канцэрт.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пазако́нкурсны, ‑ая, ‑ае.

Які ажыццяўляецца ў час конкурсу, але не звязаны з яго ўмовамі, з удзелам у ім. Пазаконкурсная праграма фестывалю.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

няру́дны, ‑ая, ‑ае.

Які не з’яўляецца рудой. Нярудныя выкапні. // Звязаны са здабычай і перапрацоўкай выкапняў, якія не з’яўляюцца рудой. Нярудная прамысловасць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыхо́дны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да прыходу ​2; звязаны з паступленнем або запісам прыходу. Прыходная квітанцыя. Прыходная кніга. Прыходная каса.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)