кляп, ‑а, м.

Кусок дрэва, скамечаная ануча і пад., якія засоўваюцца ў рот жывёле ці чалавеку, каб не даць магчымасці кусацца або крычаць. Падпольшчыкі заткнулі афіцэру рот кляпам, звязалі яму назад рукі. Пятніцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

лекто́рый, ‑я, м.

1. Арганізацыя, якая займаецца наладжваннем публічных лекцый, а таксама памяшканне для чытання публічных лекцый.

2. Цыкл лекцый, аб’яднаных тэматычна або прызначаных для пэўнага кола слухачоў. Лекторый па сучаснай савецкай музыцы.

[Лац. lectorium.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

манало́г, ‑а, м.

Працяглая гаворка, словы дзеючай асобы ў літаратурным творы, звернутыя да другой асобы або да самога сябе ці непасрэдна да гледача. Маналог Гамлета. Маналог Карнейчыка ў п’есе К. Крапівы «Канец дружбы».

[Грэч. monologos ад mónos — адзін і logos — слова, гаворка.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

маца́к, ‑а і ‑у, м.

Разм.

1. ‑а. Здаровы, моцны чалавек.

2. ‑у. Моцны тытунь або напітак. «Ідзі, Аўдоля, пасядзі, трохі адпачні. Закуры .. мацаку, усё роўна ты ў нас за мужчыну ідзеш». Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

маяра́т, ‑у, М ‑раце, м.

1. У феадальным і буржуазным праве — парадак атрымання спадчыны, пры якім зямельнае ўладанне пераходзіць старэйшаму сыну або старэйшаму ў родзе.

2. Памесце, маёнтак, на які пашыраецца такое права.

[Ням. Majorat ад лац. major — старэйшы.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мікрафо́н, ‑а, м.

Прыбор, які ператварае гукавыя ваганні ў электрычныя і служыць для перадачы гукаў на вялікія адлегласці або для ўзмацнення іх. Падлетак-радыётэхнік .. устанаўліваў у драматычным тэатры мікрафоны для трансляцыі спектакля. Лужанін.

[Ад грэч. mikrós — маленькі і phonē — гук.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

многапрагра́мны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае некалькі радыё- або тэлевізійных праграм для перадачы па розных каналах вяшчання.

2. Які выконвае некалькі розных відаў заданняў (пра апарат, машыну, устройства і пад.). Многапраграмная памяць машыны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нацюрмо́рт, ‑а, М ‑рце, м.

У выяўленчым мастацтве — малюнак або карціна, на якіх паказаны неадушаўлёныя прадметы ў пэўных суадносінах (кветкі, садавіна, дзічына і пад.). Сцены майстэрні былі скрозь увешаны карцінамі — пейзажамі, нацюрмортамі. Машара.

[Фр. nature morte — мёртвая прырода.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нацячы́, ‑цячэ; ‑цякуць; пр. нацёк, ‑цякла, ‑цякло; зак.

Паступова сцякаючы або прасочваючыся, сабрацца дзе‑н. Рана была неглыбокая, але ўжо забруджаная. У бот пацякла кроў, запяклася. Шамякін. Цякучае нацячэ, а бягучае набяжыць. Прыказка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

недамо́ўленасць, ‑і, ж.

Непаўната, незакончанасць выказвання, замоўчванне чаго‑н. Нейкая недамоўленасць была паміж [Ватуліным і Нэляй] у апошні час і асабліва там, на вакзале. Лупсякоў. За кожным сказам стаяла якаясьці недамоўленасць або намёк на штосьці. Машара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)