Verbum

ле́пка, -і, ДМ -пцы, ж.

1. гл. ляпіць.

2. Пра якасць апрацоўкі, выяўленне аб’ёмнасці (скульптуры, малюнка).

Цудоўная л.

3. Тое, што вылеплена.

Сцены вызначаліся прыгожай лепкай.

лепразо́рый, -я, мн. -і, -яў, м.

Лячэбная ўстанова для хворых на лепру (праказу).

ле́пта, -ы, ДМ -пце, ж.

1. Дробная медная манета ў Старажытнай Грэцыі.

2. перан. Пасільны ўклад у якую-н. агульную справу.

Унесці сваю лепту.

лепш, прысл.

1.

Выш. ст. да прыслоўя добра. Вучыцца л. за іншых.

2. у знач. вык., каму. Аб паляпшэнні стану хворага.

Хвораму стала л.

3. у знач. часц. Служыць для ўзмацнення просьбы, парады і пад.

Пойдзем л. дамоў.

Л. цярпець самому, чым бяду зрабіць другому (прыказка).

◊

Лепш (і) не трэба (разм.) — ужыв. для абазначэння высокай, найвышэйшай ступені чаго-н.

Лепш позна, як (чым) ніколі — ужыв. як апраўданне пры запозненым выкананні чаго-н.

Лепш сказаць (у знач. пабочн. сл.) — дакладней, праўдзівей кажучы.

ле́пшаць, -аю, -аеш, -ае; незак.

Станавіцца лепшым.

|| зак. пале́пшаць, -аю, -аеш, -ае; -аны.

ле́пшчык, -а, мн. -і, -аў, м.

Спецыяліст па лепцы.

|| ж. ле́пшчыца, -ы, мн. -ы, -чыц.

ле́пшы, -ая, -ае.

Выш. і найвыш. ст. да прыметніка добры. Лепшыя людзі вытворчасці.

Самае лепшае насенне.

◊

У лепшым выпадку (разм.) — пры самых спрыяльных абставінах.

лепята́ць, лепячу́, ляпе́чаш, ляпе́ча; лепячы́; незак., што, пра што і без дап.

1. Гаварыць невыразна, нязвязна (пра мову дзяцей).

Дзіця ляпеча.

2. Мармытаць.

3. Балбатаць, весці лёгкую несур’ёзную размову.

4. перан. Утвараць ціхі шум, шолах.

|| зак. пралепята́ць, -лепячу́, -ляпе́чаш, -ляпе́ча; -лепячы́.

|| наз. лепята́нне, -я, н.

лепяту́н, лепетуна́, мн. лепетуны́, лепетуно́ў, м. (разм.).

Той, хто ляпеча.

|| ж. лепяту́ха, -і, ДМ -ту́се, мн. -і, -ту́х.

лес, -у, мн. лясы́, лясо́ў, м.

1. Масіў зямлі, зарослы дрэвамі.

Дрымучы л.

Лесам (прысл.) ішоў, а дроў не бачыў (прыказка).

2. зб. Спілаваныя дрэвы як будаўнічы матэрыял.

3. перан. Як выражэнне мноства.

Л. рук.

○

Чорны лес — лісцевы.

Чырвоны лес — хваёвы.

◊

Навука для яго — цёмны лес — абсалютна незнаёмае, незразумелае.

Як у лесе — нічога не разумець, не разбірацца.

|| памянш. лясо́к, -ска́, мн. -скі́, -ско́ў, м. (да 1 знач.).

|| прым. лясны́, -а́я, -о́е.