ру́пар, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Труба канічнай формы, якая служыць для ўзмацнення гуку.

Гаварыць у р.

2. Рэпрадуктар у выглядзе такой трубы.

З рупара даносілася музыка.

3. перан., чаго. Распаўсюджвальнік чыіх-н. ідэй, поглядаў (кніжн.).

Р. чужых ідэй.

|| прым. ру́парны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

спалуча́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.

1. гл. спалучыцца.

2. Дастасоўвацца адно да другога, гарманіраваць.

У карціне ўдала спалучаюцца святло і цені.

3. Уступаць у сувязь, уваходзіць у спалучэнне.

Прыметнікі спалучаюцца з назоўнікамі.

4. Служыць працягам адно другога; злучацца.

Два пакоі спалучаюцца са спальняй.

|| наз. спалучэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

інтэрфі́кс

(ад інтэр- + лац. fixus = прымацаваны)

лінгв. частка слова, якая служыць для злучэння іншых марфем.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

уво́дны, ‑ая, ‑ае.

1. Які служыць увядзеннем у што‑н.; уступны. Уводная частка ўрока. Уводная экспазіцыя выстаўкі.

2. Змешчаны ўнутры чаго‑н.; устаўны. Уводныя эпізоды ў рамане. Уводныя ролі ў п’есе.

3. Які служыць для ўводу (у 2 знач.). Уводная адтуліна.

•••

Уводны ліст — акт, які складаецца судовымі органамі пры ўводзе каго‑н. у карыстанне ўладаннем.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

загараджа́льны, ‑ая, ‑ае.

Які служыць загародай ад чаго‑н., перашкодай чаму‑н. Загараджальны агонь. Загараджальны атрад. □ Над горадам віселі загараджальныя аэрастаты. Сяргейчык.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гуміла́к, ‑у, м.

Смалістае чырванаватае рэчыва, якое ўтвараецца на галлі некаторых трапічных раслін і служыць для вырабу ізаляцыйных лакаў, сургучу і пад.

[Лац. gummi.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бушпры́т, ‑а, М ‑рыце, м.

Гарызантальны або нахільны брус, які выступае ўперад з носа судна і служыць для вынясення ўперад насавых парусоў.

[Гал. boeg — пярэдняя частка карабля і spriet — шост.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ду́дкі, выкл.

Разм. Служыць для адмаўлення чаго‑н., адказу ад чаго‑н. [Гарлахвацкі:] Дудкі, грамадзянін Зёлкін! Нідзе ты ад нас не схаваешся! Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

караці́н, ‑у, м.

Аранжава-жоўты пігмент, які знаходзіцца ў моркве, гарбузах, яечным жаўтку і інш. і служыць матэрыялам для ўтварэння вітаміну А.

[Ад лац. carota — морква.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

маскіро́вачны, ‑ая, ‑ае.

Які служыць для маскіроўкі. Маскіровачны халат. □ Праз акно відаць былі перон і станцыйны будынак, .. рабы ад маскіровачнай фарбы. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)