разгарне́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле дзеясл. разгарнуцца (у 5, 6 знач.); свабода дзеянняў, размах. [Сенька:] — Матрос з мяне — харошы матрос. Але не век жа мне шураваць вяслом.. Ніякага вялікага разгарнення чалавеку. Лынькоў. У кожнага былі свае думкі, якія не давалі разгарнення агульнай размове. С. Александровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ра́кавы 1, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да рака ​1. Ракавая клюшня. □ Прызнацца, і Міколка з бацькам .. да вялікай радасці дзеда баяўся лазіць і па ракавых пячорах. Лынькоў. // Прыгатаваны з ракаў. Ракавы суп.

ра́кавы 2, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да рака ​2. Ракавая пухліна.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сады́зм, ‑у, м.

1. Палавая ненармальнасць, якая праяўляецца ў жаданні мучыць асобу другога полу, каб задаволіць сваё палавое пачуццё.

2. перан. Заўзятая цяга да жорсткасці, катаванняў; задавальненне ад чужых пакут. Ён, вядома, бязлітасны, гэты мужык [Клопікаў]. Ён наводзіць жах на турэмных насельнікаў сваім садызмам. Лынькоў.

[Ад імя французскага пісьменніка 18 ст. маркіза дэ Сад.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сва́стыка, ‑і, ДМ ‑тыпы, ж.

Знак у выглядзе крыжа з загнутымі пад прамым вуглом канцамі — эмблема германскага фашызму (першапачаткова культавы знак некаторых старажытных рэлігій). Горад жыў сваім адасобленым жыццём, далёкім і незразумелым для ўсіх, хто .. фашысцкай свастыкай прыкрыў спустошаныя душы і сэрцы. Лынькоў.

[Санскр.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

скараба́чаны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад скарабаціць.

2. у знач. прым. Пагнуты, пакручаны; знявечаны. Ля старой скарабачанай асіны Юля прыпынілася. Сачанка. Апаў скарабачаны дубовы лісток, яго падхапіў вецер і пагнаў па алеі. Гурскі. Людзі з пятліцамі завіхаліся ля скарабачаных рэштак самалёта. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тарбахва́т, ‑а, М ‑хвале, м.

Разм. Той, хто хапае і прысвойвае сабе; сквапны чалавек, хабарнік. Сілівону Сяргеевічу рабілася прыкрай .. гутарка з чалавекам, якога ён і раней не вельмі паважаў, лічачы яго за спрытнага тарбахвата, які не прапускаў ніводнай магчымасці, каб дзе што ўхапіць. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тэ́ндэр, ‑а, м.

1. Счэплены з паравозам спецыяльны вагон, дзе знаходзяцца запасы вугалю і вады. [Чмаруцька:] — У мае часы і вугалю было малавата, паравозы хадзілі на дрывах. Пакуль накладзеш тэндэр, дык рукі аж смыляць ад гэтых плах. Лынькоў.

2. Невялікае аднамачтавае паруснае судна з косымі парусамі.

[Англ. tender.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

угне́вацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Увайсці ў вялікі гнеў; разгневацца, раззлавацца. [Міколка:] — Відаць, перабаршчыў я крыху... Угневаецца цяпер дзед не на жарт... Лынькоў. Добра, што так абышлося з табою, а та я хацеў на цябе ўжо ўгневацца, — сказаў Шафранскі і падаў мне руку на развітанне. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шапарну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.

Абл. Шапнуць. Потым .. [жанчыны] хітравата пераміргнуліся, нешта шапарнулі адна адной, і смуглявая пайшла ў дальні кут, дзе на прапыленай паліцы ляжала з дзесятак вагонаў. Лынькоў. Рачкоўскі выбраў зручны момант і неўзаметку ад усіх шапарнуў.. [Карызну]: — У мяне будзеш абедаць... Зарэцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шу́ба, ‑ы, ж.

1. Зімовае верхняе адзенне на падкладцы з футра. [Клопікаў:] — Хапіліся сталовага серабра — а таго след прастыў, не дашукаліся і прадвадзіцельскай шубы... Лынькоў.

2. Поўсцевае покрыва некаторых жывёл. А як сонца зірне, Я [вавёрка] скачу па сасне. Цёпла ў шубе маёй І суровай зімой. Журба.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)