сніць , сню, сніш, сніць; снім, сніце́ , сняць; незак.
1. каго-што і з дадан. Бачыць сон (сны), бачыць у сне.
Сёння сніла бабулю.
2. перан. , каго-што, аб кім-чым , пра каго-што і з дадан. Марыць пра што-н. , спадзявацца на што-н.
Ты толькі і сніш экскурсію ў Рым.
|| зак. прысні́ ць , -ню́ , -ні́ ш, -ні́ ць; -ні́ м, -ніце́ , -ня́ ць (да 1 знач. ) і сасні́ ць , -ню́ , -ні́ ш, -ні́ ць; -ні́ м, -ніце́ , -ня́ ць (да 1 знач. ).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
су... , прыстаўка.
1. Ужыв. пры ўтварэнні назоўнікаў і абазначае:
1) сумеснасць, саўдзел, напр. : сунаймальнік, суадказчык, сустаршыня ;
2) падабенства, напр. : суглінак, супесак, сукравіца ;
3) сукупнасць, зборнасць, напр. : суквецце, суплоддзе.
2. Ужыв. пры ўтварэнні прыметнікаў і абазначае:
1) суадноснасць пэўнай якасці паміж прадметамі, напр. : суадносны, сугучны ;
2) збліжэнне, супадзенне ў прасторы або ў часе, напр. : сучасны, сумежны.
3. Ужыв. пры ўтварэнні дзеясловаў і абазначае сумеснасць, суправаджэнне або ўстанаўленне суадносін паміж чым -н. , напр. : сумясціць, суіснаваць, суаднесці.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
узапхну́ ць , -ну́ , -не́ ш, -не́ ; -нём, -няце́ , -ну́ ць; -ні́ ; -ну́ ты; зак. (разм. ).
1. каго-што на што . Пхаючы, падняць наверх.
У. воз на ўзгорак.
2. што на каго-што . З цяжкасцю надзець што-н. вузкае, цеснае або наспех надзець які-н. абутак.
Ледзь узапхнуў боты на ногі.
3. перан. , што на каго (што ). Узваліць, абцяжарыць каго-н. чым -н.
Усю работу ўзапхнулі на аднаго.
|| незак. успіха́ ць , -а́ ю, -а́ еш, -а́ е і успі́ хваць , -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чу́ чала , -а, мн. -ы, чу́ чал, н.
1. Напханая чым -н. скура жывёлы ці птушкі, якая знешнім выглядам нагадвае жывую жывёлу ці птушку.
Ч. зубра.
Ч. вароны.
2. Фігура, падобная на чалавека, для адпуджвання птушак у садзе, агародзе; пудзіла.
Агароднае ч.
3. Пра неахайнага, бруднага, дрэнна апранутага чалавека (разм. , пагард. ).
Што ў цябе за выгляд? Не чалавек, а ч.!
4. Ужыв. як лаянкавае слова (разм. ).
Ч. ты гарохавае.
|| прым. чу́ чальны , -ая, -ае (да 1 знач. ).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шавялі́ ць , -вялю́ , -ве́ ліш, -ве́ ліць; незак.
1. каго-што . Злёгку прыводзіць у рух, кратаць.
Вецер шавяліў лісце.
2. перан. , каго-што . Прымушаць да дзейнасці, працы, выводзіць са стану вяласці, абыякавасці да навакольнага.
Вас не шавялі, дык самі не здагадаецеся нічога зрабіць.
Нішто не шавеліць яе душу.
3. чым . Злёгку рухаць.
Ш. пальцамі.
◊
Шавяліць мазгамі — думаць.
|| зак. пашавялі́ ць , -вялю́ , -ве́ ліш, -ве́ ліць.
|| аднакр. шавяльну́ ць , -вяльну́ , -вяльне́ ш, -вяльне́ ; -вяльнём, -вельняце́ , -вяльну́ ць; -вяльні́ .
|| наз. шавяле́ нне , -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шко́ ла , -ы, мн. -ы, школ, ж.
1. Навучальная ўстанова (пераважна пра пачатковую або сярэднюю).
Хадзіць у школу.
Будынак школы.
Вясковая ш.
Рамесная ш.
Ш. інтэрнат.
Вышэйшая ш. (пра вышэйшыя навучальныя ўстановы).
2. перан. Вывучка, дасягнуты ў чым -н. вопыт, а таксама тое, што дае такую вывучку, вопыт.
Ш. жыцця.
Прайсці армейскую школу.
3. Напрамак у галіне навукі, майстэрства і пад.
Жыновічаўская ш. цымбалістаў.
Стварыць сваю школу ў навуцы.
|| прым. шко́ льны , -ая, -ае (да 1 знач. ).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Saepe dissimulare satius, quam vel ulcisci fuit
Часта лепш не звяртаць увагі на нешта, чым помсціць.
Часто лучше не обращать внимания на что-то, чем мстить.
бел. Ён цябе каменем, а ты яго куском. Па благога чалавека хлебам кідай. Злосць да дабра не даводзіць.
рус. Зла за зло не воздавай. Худого худым не исправишь.
фр. Rendre le bien pour le mal (Воздавать добром за зло).
англ. Return good for evil (Воздавай добром за зло).
нем. Böses wird nicht mit Bösem überwunden (Зло не преодолевается злом).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Nescit plebs jejuna timere
Не ўмее галодны натоўп баяцца.
Не умеет голодная толпа бояться.
бел. Што па той чэсці, калі няма чаго есці. Чым галей, тым смялей. Галодны і кія не баіцца.
рус. Голодный и патриарх хлеба украдёт. Голодное брюхо ко всему глухо.
фр. Homme affamé ne pense qu’ à pain (Голодный человек думает только о хлебе).
англ. Hungry flies bite sore (Голодные мухи больно кусают). A hungry man is an angry man (Голодный человек ‒ злой человек).
нем. Hunger ist ein scharfes Schwert (Голод ‒ острый меч)..
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
smell
[smel]
1.
v.t. smelled or smelt
1) чуць пах
I smell smoke — Я чу́ ю пах ды́ му
2) ню́ хаць, абню́ хваць
2.
v.i.
1) па́ хнуць
The rose smells sweet — Ру́ жа прые́ мна па́ хне
2) сьмярдзе́ ць
Garbage smells — Сьме́ цьце сьмярдзі́ ць
3) па́ хнуць чым ; тхаць, патыха́ ць, тхнуць, не́ сьці чым
The plan smells of trickery — Плян па́ хне ашука́ нствам
3.
n.
1) нюх -у m.
2) пах -у m.
smell of burning — гар -у m.
bad smell — непрые́ мны пах, смуро́ д -у m.
The dog will smell out a thief — Саба́ ка ўчу́ е зло́ дзея
to smell out a secret — вы́ нюхаць сакрэ́ т
•
- smell up
- take a smell of something
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
hang
[hæŋ]
1.
v.t.
1) ве́ шаць (паліто́ ) ; падве́ шваць (каўба́ сы)
2) ве́ шаць
а) чалаве́ ка
б) фіра́ нкі, абразы́
3) наве́ шваць дзьве́ ры (на крукі́ )
4) to hang wallpaper — кле́ іць шпале́ ры
5) апуска́ ць, схіля́ ць (галаву́ ад со́ раму)
6) адклада́ ць, адтэрміно́ ўваць
2.
v.i.
1) вісе́ ць, ві́ снуць
2) зьвіса́ ць (до́ лу) ; зьве́ швацца
3.
n.
1) informal сэнс -у m. , у чым спра́ ва
to get the hang of — зразуме́ ць сэнс чаго́ , зразуме́ ць у чым спра́ ва
2) кры́ ха, кры́ шачка f.
to not care a hang — ня дбаць ні кры́ шачкі
3) запаво́ леньне або́ спыне́ ньне ру́ ху
•
- hang about
- hang around
- Hang in there!
- hang on
- hang out
- hang together
- hang up
- hang back
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)