турэ́ль, ‑і, ж.

Прыстасаванне для ўстаноўкі і кругавога вярчэння пушкі або кулямёта на ваенных самалётах, караблях, танках і пад. З пярэдняй машыны даў .. чаргу кулямёт, пастаўлены на турэль. Сабаленка.

[Фр. tourelle.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тэрако́та, ‑ы, ДМ ‑коце, ж.

1. Абпаленая высакаякасная каляровая ганчарная гліна. Статуэтка з тэракоты.

2. Абпаленыя непаліваныя керамічныя вырабы (абліцовачныя пліткі, дэталі для архітэктурнай аздобы, посуд і пад.).

[Іт. terra cotta — абпаленая зямля.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уво́д, ‑у, М ‑дзе, м.

1. Дзеянне паводле дзеясл. уводзіць — увесці (у 1, 2 знач.).

2. Прыстасаванне для правядзення куды‑н. унутр электрычных, тэлефонных правадоў, газавых труб і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фа́лда, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.

1. Трубкападобная складка на адзенні. Светлая спадніца густымі фалдамі ападала ў .. [Рыты] вакол ног. Чорны.

2. Задняе крысо адзежы (пінжака, мундзіра, фрака і пад.).

[Польск. fałda.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фальшкі́ль, ‑я, м.

Спец. Драўляны або металічны брус, прымацаваны пад кілем для засцярогі яго ад пашкоджання пры пасадцы на мель, на каменне, а таксама для надання судну большай устойлівасці.

[Ням. Falschkiel.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фі́жмы, ‑аў; адз. няма.

Уст.

1. Шырокі каркас, зроблены з кітовага вуса ў выглядзе абруча, які надзяваўся пад спадніцу і надаваў пышнасць фігуры.

2. Шырокая спадніца на такім каркасе.

[Ад ням. Fischbein — кітовы вус.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фра́ер, ‑а, м.

Разм. пагард. Пра франтаватага, пустога чалавека. [Сяргей:] — І мой сябрук, Толька Авераў, таксама цяпер дома. — Толька? — Ага. Там такі, пішуць, фраер, зямлі пад сабой не чуе. Ракітны.

[Ад ням. Freier — жаніх.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хру́мкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Тое, што і хрумстаць. Страляніна на фронце яшчэ не ўнімалася, .. а коні, здавалася, спакойна хрумкалі сырую канюшыну. Нікановіч. Хрумкае пад хуткім крокам снег. Шынклер.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чарназём, ‑у, м.

Урадлівая, багатая перагноем глеба ў стэпавых і лесастэпавых раёнах, якая вызначаецца цёмным колерам. Тлустыя скібы вільготнага чарназёму круціліся пад плугамі і клаліся адна на адну. Пальчэўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ша́пачны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да шапкі; звязаны з вырабам, продажам шапак. Шапачная тканіна. Шапачная майстэрня. Шапачная вытворчасць.

•••

На (пад) шапачны разбор гл. разбор.

Шапачнае знаёмства гл. знаёмства.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)