разматлашы́ць, ‑лашу, ‑лошыш, ‑лошыць; зак., што.

Разм.

1. Падраць на шматкі; разнесці па частках, на часткі. Разматлашыць хустку. □ [Валерый:] — Значыць, праўду кажуць: «Смеласць гарады бярэ». Адны смелыя захапілі Сураж, няхай сабе хоць на пэўны час, а другія цэлы артылерыйскі склад разматлашылі. Якімовіч.

2. Давесці да бязладнага стану; зрабіць раскудлачаным, растрапаным.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ро́та, ‑ы, ДМ роце, ж.

Вайсковае падраздзяленне, якое ўваходзіць у склад батальёна. Пасля кароткага адпачынку роце капітана Ватурына было загадана ўзяць хутар, што знаходзіўся на невысокім узгорку. Сіняўскі. Неспакой за лёс разведчыкаў ахапіў усю роту. Васілёнак.

•••

Арыштанцкія роты (гіст.) — від пакарання ў дарэвалюцыйнай Расіі за ўчыненае злачынства.

[Польск. rota.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спецыфі́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Характэрны толькі для каго‑, чаго‑н., уласцівы толькі каму‑, чаму‑н.; своеасаблівы. Спецыфічны пах біў у ноздры агранома. Бядуля. — Солі, больш солі трэба да .. [каніны], каб адбіць спецыфічны саладкаваты смак, — адказаў па .. пытанне Кулькін. Машара.

2. Спец. Які мае асобую будову, склад, характар. Спецыфічныя бялкі.

[Ад лац. specificus — відаўтваральны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ГО́МЕЛЬСКАЯ ГУБЕ́РНЯ,

адм.-тэр. адзінка ў 1919—26 у РСФСР. Утворана 26.4.1919. Цэнтр — г. Гомель. Уключала Аршанскі, Быхаўскі, Гомельскі, Горацкі, Клімавіцкі, Магілёўскі, Рагачоўскі, Чавускі, Чэрыкаўскі пав. скасаванай Магілёўскай губерні, Рэчыцкі пав. Мінскай, Мглінскі, Навазыбкаўскі, Старадубскі, Суражскі—Чарнігаўскай губ. Нас. 2361,7 тыс. чал. (1921), 1355,6 тыс. чал. (1925). 3.3.1924 Быхаўскі, Клімавіцкі, Магілёўскі, Рагачоўскі, Чавускі, Чэрыкаўскі, частка Рэчыцкага пав. вернуты ў склад БССР. 8.12.1926 Гомельскі і астатняя частка Рэчыцкага пав. перададзены ў склад БССР. Клінцоўскі, Навазыбкаўскі, Старадубскі далучаны да Бранскай губ. 8.12.1926 г. скасавана.

т. 5, с. 341

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БАНКС

(Banks),

група вулканічных астравоў на ПдЗ Ціхага ак., паміж а-вамі Санта-Крус і Новымі Гебрыдамі. Уваходзіць у склад дзяржавы Вануату. Пл. каля 800 км². Клімат гарачы і вільготны. Трапічная расліннасць.

т. 2, с. 282

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БЯЛКІ́,

назва горных хрыбтоў і вяршынь у Паўд. Сібіры (Алтай, Саяны), якія паднімаюцца вышэй за мяжу лесу і ўкрыты снегам амаль усё лета. Уваходзяць у склад многіх геагр. назваў (напр., Агульскія бялкі).

т. 3, с. 398

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

запіса́ць, -пішу́, -пі́шаш, -пі́ша; -пішы́; -пі́саны; зак.

1. што. Адзначыць пісьмова для памяці.

З. лекцыю.

2. каго-што. Нанесці (голас, музыку і пад.) на плёнку з дапамогай спецыяльнага апарата.

З. на плёнку песню.

3. каго (што). Унесці ў спіс, уключыць у склад чаго-н.

З. на прыём.

|| незак. запі́сваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. запі́сванне, -я, н. (да 1 і 2 знач.) і за́піс, -у, м. Магнітафонны запіс.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

аддзе́л, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Падраздзяленне ў структуры якой-н. установы, прадпрыемства або ўстанова, якая ўваходзіць у склад якой-н. арганізацыі.

А. кадраў.

Галантарэйны а. магазіна.

2. Састаўная частка чаго-н., дзе знаходзяцца аднародныя прадметы; тэматычна аб’яднаная частка кнігі, газеты.

А. беларускага жывапісу.

А. хронікі ў газеце.

3. Адна з частак, на якія падзяляецца што-н. цэлае на аснове пэўных прыкмет.

Аддзелы галаўнога мозга.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пра́віла, -а, мн. -ы, -віл і -аў, н.

1. Палажэнне, якое выражае заканамернасць, пастаянныя суадносіны якіх-н. з’яў.

Граматычныя правілы.

Па ўсіх правілах (так, як трэба; разм.).

2. звычайна мн. Пастанова, палажэнне, якія абавязваюць захоўваць пэўны парадак пры выкананні чаго-н.

Правілы вулічнага руху.

Правілы ўнутранага распарадку.

3. Склад думак, норма паводзін, прывычка.

Чалавек строгіх правіл.

Узяць сабе што-н. за п.

Як правіла — звычайна, найчасцей.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

камо́ра ж

1. (для правізіі) Vrratskammer f -, -n; (для рэчаў) bstellraum m -(e)s, -räume, Rmpelkammer f;

2. (склад) Lgerraum m -(e)s, -räume, Lger n -s, -

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)