Cras, cras et semper cras et sic dilabitur aetas

Заўтра, заўтра і заўсёды заўтра, і так праходзіць жыццё.

Завтра, завтра и всегда завтра, и так проходит жизнь.

бел. «Няхай» ды «пачакай» ‒ нядобрыя людзі. Чакалі, чакалі ды ўсе жданкі паелі.

рус. Завтрашнему дню не верь. Потом да потом, так и лень пустишь в дом. Завтра, завтра, не сегодня, ‒ так ленивцы говорят. День к вечеру, а работа к завтрему. Не откладывай на завтра то, что можно сделать сегодня.

фр. Il ne faut jamais remettre au lendemain ce qui peut être fait le soir même (Не откладывай на завтра то, что можно сделать в тот же вечер).

англ. By the street of «by-and-by» one arrives at the house of «never» (Дорога «мало-помалу» ведёт к дому «никогда»).

нем. Morgen, morgen, nur nicht heute, sprechen alle faulen Leute (Завтра, завтра, не сегодня, ‒ так говорят все ленивые люди).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

grind

[graɪnd]

1.

v.t.

1) мало́ць; расьціра́ць на парашо́к

2) му́чыць, зьдзе́кавацца; прыгнята́ць, уціска́ць

3) тачы́ць (нож); шліфава́ць

4) круці́ць ру́чку (катры́нкі)

5) скрыгата́ць зуба́мі (ад зло́сьці)

6) informal удзёўбваць, убіва́ць (у галаву́)

2.

v.i.

1) мало́цца

2) informal зубры́ць (пе́рад экза́мэнам)

3.

n.

1) расьціра́ньне, таўчэ́ньне n.

2) скры́гат -у m.

3) цяжка́я ну́дная рабо́та

4) informal зубры́ла -ы m. & f.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

грама́дскі

1. в разн. знач. обще́ственный;

г. лад — обще́ственный строй;

~кае стано́вішча — обще́ственное положе́ние;

~кія інтарэ́сы — обще́ственные интере́сы;

~кая ўла́снасць — обще́ственная со́бственность;

~кая пра́ца — обще́ственная рабо́та;

г. рабо́тнік — обще́ственный рабо́тник;

2. дорев. (общинный) мирско́й;

~кія гро́шы — мирски́е де́ньги;

○ суку́пны г. праду́кт — совоку́пный обще́ственный проду́кт;

~кае ганьбава́нне — обще́ственное порица́ние

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

пача́цца сов. нача́ться; (о собрании — ещё) откры́ться; (начать проявляться в действии, возникнуть — ещё) подня́ться; (о разговоре — ещё) зайти́;

пра́ца пачала́ся — рабо́та начала́сь;

пача́ўся навуча́льны год — начался́ уче́бный год;

спрэ́чкі пачалі́ся з выступле́ння старшыні́ — пре́ния начали́сь (откры́лись) выступле́нием председа́теля;

пачала́ся завіру́ха — начала́сь (подняла́сь) метель;

пачала́ся па́ніка — начала́сь (подняла́сь) па́ника

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

по́ле, -я, мн. палі́ і (з ліч. 2, 3, 4) по́лі, палёў, н.

1. Бязлесная раўніна.

Гуляць па полі.

2. Засеяны або падрыхтаваны да пасеву ўчастак зямлі.

Кукурузнае п.

Рыхтаваць п. пад бульбу.

3. Вялікая роўная пляцоўка, спецыяльна абсталяваная, прызначаная для чаго-н.

Футбольнае п.

4. Работа, даследчая дзейнасць у прыродных умовах (спец.).

Геолагі летам у полі.

5. Прастора дзеяння якіх-н. сіл (спец.).

Магнітнае п.

Сілавое п.

6. перан., чаго і для чаго. Галіна, сфера дзейнасці, ніва.

Вялікае п. дзейнасці.

7. Асноўны колер, фон пад узорам.

Паркаль у белы гарошак на чырвоным полі.

8. звычайна мн. Чыстая палоса ўздоўж краю ліста ў кнізе, сшытку і пад.

Паметкі на палях сшытка.

9. звычайна мн. Шырокі бераг капелюша.

Капялюш з загнутымі палямі.

◊

Поле бітвы (высок.) — месца, дзе адбываецца бой.

Поле зроку — прастора, якую бачыць вока.

|| прым. палявы́, -а́я, -о́е (да 1—5 знач.).

Палявыя далі.

П. ігрок.

Палявая практыка.

Выплаціць палявыя (наз.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

нелады́, ‑оў; адз. няма.

Разм.

1. Непаразуменні паміж кім‑н.; сваркі. — А ці чулі вы, панічыку, што Курульчука перамяшчаюць ад нас? — Перамяшчаюць? — спытаў Лабановіч. — Чаму ж яго перамяшчаюць? — Нелады ў іх з дарожным майстрам, — растлумачыла старожка. Колас. І пачаліся ў сям’і нелады. Жонкі братоў сварацца, адна адну заядаюць, — рады няма. Такая пайшла між імі калатня, што і мужыкі нічога зрабіць не могуць. Якімовіч.

2. Няўдачы. [Мая:] Доўга штось яго чакаем. Час дамоўлены мінае, Чуе сэрца нелады. [Тамара:] У таемным гэтым краі Недалёка да бяды. А. Александровіч. // Непаладкі. Не лёгка расправіцца з прарывамі, бо не ўсе цэхі механізаваны. У адным цэху нелады, а тармозіцца работа ў іншых цэхах... Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

няця́жкі, ‑ая, ‑ае.

1. Які не патрабуе вялікіх намаганняў, не з’яўляецца цяжкім для ажыццяўлення, вырашэння і пад. І, сказаць жа, работа на лузе няцяжкая. Колас. Самае няцяжкае было — стаяць, маўкліва, ціха, і ні аб чым не думаць. Мележ.

2. Які мае невялікую вагу. Куфэрак быў няцяжкі, але пасля ўчарашняй страшнай ночы ды па такой дарозе несці яго было і цяжка і няёмка. Чарнышэвіч.

3. Не сур’ёзны (пра хваробу, рану, хворага). — Гэты [ранены] — лягчэйшы, — гаворыць Марыя Сцяпанаўна. — Два няцяжкіх пашкоджанні — галава і бядро. Брыль. Амаль кожны дзень я праведваў Грачыка, і ён рады быў таму, што ў яго няцяжкая рана і яго не будуць эвакуіраваць у тыл. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падра́д ​1, ‑у, М ‑дзе, м.

Абавязацельства выканаць якую‑н. работу за пэўную плату, а таксама работа, што выконваецца паводле такога абавязацельства. Прадпрыемец быў — гарадскі памешчык. У вайну ён узяў падрад на шынельнае сукно і нажыўся. Чорны. Салдаты ад нуды бадзяліся па вуліцах, зарланілі песні, пілі гарэлку, бралі падрады на работу. Хомчанка. Такіх падрадаў, як трапіў гэты, на станцыі, Антон яшчэ ніколі не меў. Ракітны.

падра́д ​2, прысл.

Непасрэдна адзін за другім, без перапынку; запар. Дожджык імжыць вось ужо больш тыдня падрад. Галавач. Людміла падумала, што і Іван Іванавіч, мусіць, спіць. Падрад тры аперацыі. Арабей. // (звычайна з займ. «усё», «усе»). Без выключэння, без разбору. Прэміраваць усіх падрад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

про́мах, ‑у, м.

1. Выстрал або ўдар міма цэлі; непападанне ў цэль. Біць без промаху. □ Не ведае промаху куля чэркеса. Броўка. Промах — мяч ляціць у ваду і вось ужо гайдаецца на хвалях, даволі хутка ўцякаючы ад берага. Брыль.

2. перан. Памылка, хіба. У рамястве.. [Васіль] быў здатны, прыкметлівы, а ў гаспадарскіх справах часта спатыкаўся, меў шмат усякіх промахаў і ўсякіх недарэчнасцей. Кулакоўскі. Я не збіраюся ідэалізаваць парторга Абраменкава. Ёсць і ў яго рабоце свае недахопы, промахі: вельмі гэта тонкая і складаная справа — партыйная работа. Дадзіёмаў.

•••

Не промах — лоўкі, кемлівы, які не ўпусціць свайго. [Стары Верас:] Ну, што ж мне сказаць... Як я пагляджу, дык мой хлопец не промах: выбраў сабе дзяўчыну да пары. Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пужа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што.

1. Наводзіць страх, палохаць. Пукатыя вочы, крывая дзюба [пугача] нават цяпер пужаюць. Маўр. Вецер гойсае па пушчы і галлё сухое трушчыць, птушанят малых пужае на яліне у гняздзе. Грахоўскі. // Прымушаць баяцца каго‑, чаго‑н., страшыць кім‑, чым‑н. Пужаць дзяцей бабай-ягой. □ Словы «генеральная рэпетыцыя» здаваліся сялянам нейкім страшыдлам, ім нават пужалі дзяцей. Пшыркоў. // Выклікаць трывогу. Работа не пужала мяне, а пужала беспрасветнасць яе. Скрыган. [Доктар:] — Але скажу вам, што жанчына, якая ніколі не плача, мяне пужае і.. замарожвае. Васілевіч.

2. Спужаўшы, прымушаць падняцца з месца, пабегчы, паляцець. Прыжмурыўшы вока, Міколка ўглядаецца ў далёкую грушу .. — Ізноў нехта бусла пужае... Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)