Сядзёр ’сок’ (Стан.): сядзёр кляновы (гродз., П. Сяўрук), сядзёрысты ’сакавіты’ (барыс., леп., Стан.). Няясна; выраз сядзёрысты сок, гарэлка ’даволі моцны’ (бягом., там жа) Станкевіч параўноўвае з сядравы (вецер) ’халаднаваты’, варыянта з пратэзай да я́дравы ’халодны’: ядравая раніца, халодная (барыс., Сл. ПЗБ), гл. сядравы. Менш верагодна з сідр ’слабае віно з яблычнага соку’ (ТСБМ), што з франц.cidre ’напой з яблыкаў’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
аргані́зм
(фр. organisme, ад с.-лац. organismus)
1) усякая жывая істота або расліна (напр. жывы а., прасцейшыя арганізмы);
2) сукупнасць фізічных і духоўных уласцівасцей чалавека (напр.моцны а.);
3) перан. тое, што ўяўляе сабой складанае арганізаванае адзінства (напр. дзяржаўны а.).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
драйв
(англ. drive)
1) сп.моцны і нізкі адбіўны ўдар па мячу пры гульні ў тэніс;
2) энергічная манера выканання ў джазе, пры якой дасягаецца эфект нарастаючага паскарэння тэмпу, актыўнай накіраванасці руху;
3) сістэма рэстаранаў, якія абслугоўваюць кліентаў на машынах.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
дына́міка
(гр. dynamikos = моцны)
1) раздзел механікі, які вывучае законы руху цел у залежнасці ад сіл, што дзейнічаюць на іх;
2) ход развіцця якой-н. з’явы (напр. д. падзей);
3) наяўнасць руху, дзеяння ў чым-н. (напр. танец поўны дынамікі).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
resilient
[rɪˈzɪliənt]
adj.
1) пру́гкі, пру́ткі, элясты́чны
resilient steel — пру́гкая сталь
2) жыцьцяра́дасны, мо́цны ду́хам
a resilient nature that throws off trouble — мо́цная ду́хам нату́ра, што перамага́е няго́ды
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
blubber
[ˈblʌbər]1.
n.
1) во́рвань f., тлушч з марскі́х жывёлаў
2) мо́цны плач, роў -ву m.
2.
v.i.
раўсьці́, го́ласна пла́каць, лямантава́ць
3.
v.t.
гавары́ць з пла́чам
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
1. Датыкаючыся да скуры, выклікаць лёгкае нервовае раздражненне, сверб. Сена казытала то шчаку, то шыю, то забівалася за каўнер.Лупсякоў.Лейба прыціснуў да губ голы жывоцік маленькае Ханы, і яна смяялася і дрыгала ножкамі, бо доўгая барада і вусы казыталі яе.Чарнышэвіч.// Выклікаць лёгкае раздражненне ў носе, горле (пра моцны пах, дым і пад.). Мядовы пах мурожнага сена пранік у нос, — такі моцны пах, што проста казытаў у горле.Бядуля.Прагорклы пах газы і гарэлага машыннага масла казытаў ноздры.Хадкевіч.//безас. Пра раздражненне ў горле, носе. Ад болю крывіўся.. [Бораў] твар, вочы наліваліся нечым пякучым, а ў горле казытала, нейкая горнасць апаноўвала ўсяго.Кавалёў.Пахла гарэлым, казытала ў носе, з вачэй сыпаліся слёзы.Гурскі.
2.перан. Прыемна ўзбуджаць. Тое, што Грамабой хваліў яго за добрасуседскае абыходжанне, казытала трохі Язэпаў гонар і як бы ўзнімала яго вышэй над Рыгорам.Крапіва.Анежка ходзіць, і ўспаміны дзяцінства прыемна казычуць яе сэрца.Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пру́гкі, ‑ая, ‑ае.
1. Які хутка прымае першапачатковую форму пасля сціскання або згінання. Пругкі мяч. □ На пругкім луку, выгнутым з ляшчыны, яшчэ пяе ледзь чутна цеціва.А. Вольскі.Ледзь-ледзь пакалыхваючыся буйным калоссем на пругкіх сцяблах, застыгла зялёнае возера пшаніцы.Сіўцоў.// Які не паддаецца сцісканню, згінанню. Лёня памятае яго — гладкага здаравілу .. ў ботах-«дудках» з такімі пругкімі халявамі, што, не разуўшыся, казалі, у іх нельга было прысесці.Брыль.Тыя, хто прыехаў учора, распакаваўшы чамаданы, пазасцілалі падсіненымі, пругкімі ад крухмалу пр[осціна]мі свае ложкі.Шахавец.
2. Не друзлы, не вялы; крамяны, моцны. Пругкія мускулы. Пругкая скура. □ Гамыра адвязаў каня, пагладзіў па крутой і пругкай шыі рукою знатака.Колас.
4. Які мае вялікую сілу ціску; моцны. Раздзеўшыся, [студэнты] пускалі ваду і, пакуль хапала духу, мыліся і прытанцоўвалі пад ледзяным пругкім струменем, які сек цела.Карпаў.[Палянцаў] туліўся ад халоднага пругкага ветру і часта хапаўся за свой капялюш, каб яго не сарвала.Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)