сонцастая́нне, ‑я, н.

Момант праходжання Сонца праз самую паўночную або самую паўднёвую кропку экліптыкі. Зімовае сонцастаянне (21–22 снежня, калі дзень пачынае большаць). Летняе сонцастаянне (21–22 чэрвеня, калі дзень пачынае меншаць).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спе́шыць, ‑шу, ‑шыш, ‑шыць; зак.

1. каго. Загадаць або прымусіць спешыцца, злезці з коней. Спешыць коннікаў.

2. Тое, што і спешыцца. Грэбля была зусім блізка ад таго месца, дзе спешылі партызаны. Федасеенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спіць, сап’ю, сап’еш, сап’е; сап’ем, сап’яце; зак.

Разм.

1. што. Адпіць верхнюю частку чаго‑н. або з паверхні чаго‑н. Спіць вяршкі.

2. Выпіць. Нашыя Базылі што не з’елі, то спілі. Прымаўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сухамя́тка, ‑і, ДМ ‑тцы, ж.

Разм. Сухая яда без чаго‑н. гарачага або вадкага. На другі і трэці дзень — адна сухамятка. Што знойдзе Валодзька сам у буфеце, тое і з’есць. Гроднеў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сце́лішча, ‑а, н.

Месца, дзе рассцілаюць лён, каноплі або палатно для адбельвання. Падняўшы трасту са сцелішча, пачалі яе церці, трапаць, узважваць ільновалакно. Бялевіч. Да вайны ў .. [гумне] складвалі знятыя са сцелішча каноплі. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сы́ра, безас. у знач. вык.

Пра наяўнасць або лішак дзе‑н. вільгаці. Тут [у калдобінах] сыра, і грыбы растуць усё лета, з вясны. Пташнікаў. Унізе было цёмна і сыра, як у глыбокім склепе. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

табурэ́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Род мэблі для сядзення ў выглядзе круглай або квадратнай формы без спінкі. Ліда падала табурэтку, папрасіла сесці, села сама на ўскрай ложка. Мележ.

[Фр. tabouret.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

труба́ч, ‑а, м.

1. Музыкант або сігнальшчык, што іграе на трубе. У Брэсце жыве адзін з удзельнікаў памятных баёў — ваенны музыкант трубач Міхаіл Ігнацюк. «Беларусь».

2. Разм. Тое, што і трубасты голуб.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

трыснёг, ‑нягу, м.

Вадзяная ці балотная шматгадовая расліна сямейства злакаў з раскідзістай мяцёлкай і каленчатым пустацелым або губчатым сцяблом.

•••

Цукровы трыснёг — трапічная ці субтрапічная расліна сямейства злакаў, з соку якой здабываецца цукар.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

утраі́х, прысл.

Колькасцю ў тры асобы (рознага полу) або істоты (ніякага роду). Чырвонаармеец, а за ім і Зося з Міхалам рушылі на вакзал. Усе ўтраіх увайшлі ў вялікі пакой для пасажыраў. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)