Verbum

ліхадзе́й, ‑я, м.

Той, хто чыніць ліха, зло, бяду, гора; вораг. [Карп:] — Эх, дзеці, каб вы ведалі, як я рады, што ўсе мы тут, усе ваюем супроціў ліхадзеяў. Шамякін. Спяшаўся Даніла, бо вось-вось на конях могуць наляцець ліхадзеі з шаблямі. Пестрак.

напру́жны, ‑ая, ‑ае.

Разм. Тое, што і напружаны (у 3–6 знач.). Напружнае змаганне. Напружнае чаканне. □ Размах будаўніцтва нязвыклы, Напружная праца штодзень... Глебка. Усе маўчалі, і ад гэтага рабілася напружнае, да немагчымасці нацягнутае становішча. Нікановіч. Хлопчык .. выглядаў напружным і ўрачыстым. Бядуля.

на́сцеж, прысл.

На ўсю шыр, поўнасцю (адчыніць, расчыніць і пад.). Расчыняйце ўсе вароты Насцеж! Пажадайце на дарогу шчасця!.. Панчанка. [Маці:] — Сервант насцеж, шыфаньер насцеж, усе футаралы на падлозе, з крана вада б’е, на абрусе лужына, дзверы не зачынены, — цэлы пагром! Гарбук.

падабрэ́ць, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; зак.

Стаць, зрабіцца добрым, дабрэйшым. Хто кажа, што мы пастарэлі? Мы сталымі сталі, Мы проста душой падабрэлі. Панчанка. Суровыя падрыўнікі падабрэлі, усе неяк адразу настроіліся на лірычны лад. Ваданосаў. / у безас. ужыв. Палагаднела, падабрэла на душы. Сабаленка.

пакра́жа, ‑ы, ж.

1. Крадзеж. Усе Мядзведзічы ўзбуджаны былі пакражаю чацвярых коней. Крапіва. — У двары нашым зрабілася пакража, і .. пакража не абы-якая. Ядвігін Ш.

2. Украдзеная рэч. А там ускрай агародаў, завіхаючыся, прытарабаніў [Кандрат] пакражу да лазні і прыхаваў. Кавалёў.

перама́заць, ‑мажу, ‑мажаш, ‑мажа; зак.

1. што. Намазаць, памазаць або абмазаць што‑н. яшчэ раз.

2. што. Намазаць, памазаць або абмазаць усё, многае. Перамазаць усе падшыпнікі салідолам.

3. каго-што. Запэцкаць усё, многае або ўсіх, многіх; запэцкаць у многіх месцах.

пераме́рзнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.

1. Моцна змерзнуць, перазябнуць. Перамерзнуць у дарозе. □ Жанчыны перамерзлі на полі, а тут яшчэ падняўся ветрык і прабіраў да касцей. Чарнышэвіч.

2. Загінуць ад марозу, холаду — пра ўсіх, многіх або ўсё, многае. Усе кветкі перамерзлі.

пра́ктык, ‑а, м.

1. Той, хто добра вывучыў сваю справу на практыцы. Цяпер прыйшлі ў калгас людзі з адукацыяй, практыкі, спецыялісты. Сергіевіч.

2. Практычны, дзелавы чалавек. У нас усе Ладымера Стальмаховіча любяць і шануюць. Ён практык, увішны ў рабоце. Чорны.

спаку́таваны, ‑ая, ‑ае.

Змардаваны, змучаны. Яго апраўдаюць усе, што б ні здарылася. Але сам ён [Яраш] не даруе сабе, калі гэта спакутаваная жанчына скончыць сваё жыццё на аперацыйным стале. Шамякін. Рыва пакідае есці і спакутаванымі вачыма глядзіць на старых гаспадароў. Васілевіч.

тэтрало́гія, ‑і, ж.

Чатыры літаратурныя або музычна-драматычныя творы, аб’яднаныя агульнай ідэяй і пераемнасцю сюжэта. Усе падзеі тэтралогіі [«Трывожнае шчасце»] (у кнігу ўваходзяць аповесці «Непаўторная вясна», «Начныя зарніцы», «Агонь і снег», «Пошукі сустрэчы») звязаны з лёсам Пятра Шапятовіча або яго жонкі Сашы. Дзюбайла.

[Грэч. tetralogia.]