простра́нный
1. (обширный) вялі́кі; шыро́кі; вялі́зны; (просторный) прасто́рны;
простра́нные владе́ния вялі́кія (шыро́кія, прасто́рныя) улада́нні;
2. (подробный) падрабя́зны; (многословный) шматсло́ўны, мнагасло́ўны;
простра́нное письмо́ падрабя́зны (шматсло́ўны, мнагасло́ўны) ліст.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
extended
[ɪkˈstendɪd]
adj.
1) вялі́кі; прасто́рны; шыро́кі
2) даўгі́, до́ўгі, праця́глы (візы́т), падо́ўжаны
3) рассу́нуты, падо́ўжаны, пашы́раны (стол)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
prominent
[ˈprɑ:mɪnənt]
adj.
1) до́бра вядо́мы, ва́жны, выда́тны, вялі́кі (пра пісьме́ньніка)
2) заўва́жны, вы́тырклы, які́ кі́даецца ў во́чы
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Parturiunt montes, nascetur ridiculus mus (Horatius)
Нараджаюць горы, народзіцца смешнае мышаня.
Рожают горы, родится смешной мышонок.
бел. 3 вялікага грому малы дождж бывае. Вялікі целам, ды малы дзелам. Вялікі вор, ды малы збор.
рус. Из большой тучи да малая капля. Гора родила мышь. Визгу много, а шерсти нет.
фр. La montagne a accouché d’une souris (Гора родила мышь).
англ. Great cry and little wool (Много крику, мало шерсти). Great boast small roast (Похвальбы много, мяса мало).
нем. Es kreisen Berge und kommen Zwerge (Кружатся горы, и появляются карлики). Der kreißende Berg gebiert eine Maus (Гора родит мышь).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Вірзія́ 1 ’чалавек, які гаворыць абы-што’; ’лухта’ (Бяльк.). Аддзеяслоўнае ўтварэнне са старым суф. ‑ьja (як суддзя < sǫdьji). Да вярзці́ (гл.). Гл. яшчэ вярза́.
Вірзія́ 2 ’вялікі чалавек’ (Бяльк.). Кантамінаваная назва ад вірзія 1 і вядомага ва ўсх.-маг. гаворках рус. верзила ’бамбіза, вялікі чалавек’, этымалогія якога няясная. Аднак, паводле семантыкі, лексему можна супаставіць з гоц. *wrisila, якое магло даць слав. vьrzila, параўн. ст.-н.-франц. wrisil, ст.-сакс. wrisitīk ’гіганцкі, магутны.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Аблаву́хі, аблаухі ’з вялікімі вушамі’ (БРС, Нас., Шат., Янк., Бір. дыс., Бяльк., Мат. Гродз.), рус. облоухий да obьlъ (рус. облый ’вялікі, круглы’ і інш.) і ухо ’вуха’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ва́ліва, валева ’многа’ (КСТ). Укр. ва́ляво ’тс’ (Грынч.). Да прыметніка *валлівы < валіць (параўн. маўклівы, ганарлівы). Семантычна пацвярджаецца выразам «валам валіць»; параўн. яшчэ ўкр. ва́льний ’моцны, вялікі’ (Грынч.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кусюга́н ’вялікі кусок’ (З нар. сл.). Да кус (гл.). Канглютынацыя эксгірэсіўных суфіксаў: юг‑ан. Гл. аб ‑юг Сцяцко, Афікс. наз., 177–178, аб ‑ан — там жа, 147.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
клад, ‑а, М ‑дзе, м.
1. Грошы або другія каштоўнасці, схаваныя або закапаныя дзе‑н. Шукаць клад. Клад манет. □ Навошта той клад, калі ў дзетках лад. Прыказка.
2. Разм. Пра тое, што мае вялікую вартасць, каштоўнасць. Для партызан.. [клунак з медыкаментамі] вялікі клад. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
масі́ў, ‑сіву, м.
1. Горнае ўзвышша аднароднай геалагічнай будовы з плоскай вяршыняй. Горны масіў.
2. Вялікая прастора, аднародная па якіх‑н. прыметах. За густымі радамі алешын пачынаўся вялікі масіў заліўных лугоў. Кавалёў. Зялёным масівам .. [лес] наступаў на невялічкую купку сяліб. Ліс.
[Фр. massif — цяжкавагавы ад лац. massa — глыба, камяк.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)