стартава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак. і незак.
Пачаць (пачынаць) спартыўнае спаборніцтва па хадзьбе, бегу, яздзе, плаванню. Першымі стартуюць жанчыны на дыстанцыю 15 км на дарожных машынах. «Звязда». // Пачаць (пачынаць) палёт, узляцець (узлятаць) на лятальным апараце. Фантастыка? А колькі год мінула, Як першы спадарожнік стартаваў? Грахоўскі. Перш чым «Гедэон» стартаваў, наземныя і касмічныя станцыі доўга вывучалі прастору вакол намечанага раёна. Шыцік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трум, ‑а, м.
1. Месца паміж палубай і днішчам судна, прызначанае для розных грузаў. Магутныя пад’ёмныя краны даставалі вялізныя скрыні з карабельных трумаў. Шамякін. На параходзе і вакол яго кіпела работа. Высачэзныя стрэлы лябёдак то апускалі свае доўгія хобаты ў трум парахода, то падымаліся адтуль з грузам і ныралі за борт, на прыстань. Бяганская.
2. Памяшканне пад сцэнай у тэатры.
[Гал.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
skirt2 [skɜ:t] v.
1. быць разме́шчаным або́ ісці́ ўздоўж мяжы́; акружа́ць (таксама перан.)
2. прахо́дзіць, абыхо́дзіць бо́кам; быць на валасо́к (ад чаго-н.);
skirt round death быць на валасо́к ад сме́рці;
The road skirts the forest. Дарога ідзе вакол лесу;
The sun skirted the cloud with gold. Сонца пазалаціла край воблака.
3. skirt round a question ухіля́цца ад пыта́ння;
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
а́ўра
(гр. aüra = подых ветру)
1) стан, які папярэднічае прыпадкам эпілепсіі, істэрыі, мігрэні, 2) асаблівая атмасфера, настрой, клімат, якія ўтвараюцца вакол асоб або рэчаў, нібыта выпраменьваючыся імі;
3) біяэнергетычная абалонка жывых істот.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
гарэ́м
(тур. harem, ад ар. harām = забароненае месца)
1) жаночая палавіна дома ў мусульман;
2) жонкі і наложніцы багатага мусульманіна;
3) група самак вакол аднаго самца ў перыяд спаравання ў палігамных жывёл.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
энцыклапеды́ст
(фр. encyclopediste)
1) усебакова адукаваны чалавек, дасведчаны ў розных галінах ведаў;
2) член групы перадавых французскіх мысліцеляў, аб’яднаных вакол «Энцыклапедыі», якую ў 1751—1780 гг. выдавалі Д. Дзідро і Ж. Д’Аламбер.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
oblecieć
obleci|eć
зак.
1. абляцець (што; вакол чаго);
2. (хутка) абабегчы;
3. адваліцца; асыпацца; апасці;
4. перан. ахапіць; апанаваць;
strach go ~ał разм. страх яго ўзяў
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Во́дле 1 ’згодна з чым, адпаведна чаму’ (Нас., Гарэц., Др.-Падб.). Запазычанне з польск. (ГБЛМ, 1, 145). Падрабязна гл. вэдле.
Во́дле 2 ’побач, вакол’ (Нас.). Рус. во́дле, во́дли і во́зле, укр. відля, візля, візлі, польск. wedla, wedle, чэш. vedle, славац. veďla, славен. vàdlje, серб.-харв. ва̀дље ’адразу, у тую ж хвіліну’. Звязваецца звычайна з рус. длина, прасл. *dьlgъ і інш. Параўн. таксама ст.-рус. д(ь)ля ’даўжыня’ (Брукнер, 89; Фасмер, 1, 334, 517). Паводле Праабражэнскага, 1, 90, зыходнай формай была vъ‑dьli, а ст.-чэш. форму vedlé Голуб-Копечны (98) рэканструююць як *vъdьlьje.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кальва́рыя ’гара, на якой стаяў ці стаіць касцёл, а таксама многа капліц вакол яе’ (вілен., мін., Яшк.), ’могілкі’ (мін., Яшк.). Слова, відаць, з польскага перыферыйнага дыялекта, у беларускай мове, як паказваюць крыніцы, распаўсюджання не атрымала. Польск. kalwaria ’цыкл малюнкаў або іншых вобразатвораў, якія адлюстроўваюць розныя сцэны мукі Хрыста; месца, дзе яны размешчаны’ з лац. calvāria, (Calvariae locus) назва гары. на якой Ісус Хрыстос быў пакараны на крыжы, а лац. да арамей. gulgoltā (Golgothē — Галгофа); суадносіцца з calva, calvus ’чэрап’, адносна семантыкі параўн. прыклад Дарашэўскага, 3, 484: Lysa Góra.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
атмасфе́ра
(ад гр. atmos = дыханне + sphaire = сфера, шар)
1) газападобная абалонка вакол Зямлі і некаторых іншых планет;
2) перан. настрой і ўзаемаадносіны ў калектыве (напр. таварыская а.);
3) фіз. адзінка вымярэння ціску газаў (напр. ціск у пяць атмасфер).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)